Simon Schouten stapt in bloei van zijn loopbaan uit de schaatssport. Teleurgesteld en besodemieterd.

Met een grote grijns zwaait Simon Schouten de zware deur open die toegang verschaft tot het immense complex van het familiebedrijf, de bloem- en bloembollenkwekerij Klaas Schouten BV. De 'kleine' rondleiding neemt al aardig wat tijd in beslag. ,,het bedrijf is best groot geworden'', geeft Simon Schouten toe. ,,Zeker na de uitbreiding. Ik denk dat weinig mensen beseffen hoe groot dit bedrijf is. Er komt ook heel veel bij kijken. Dit is geen melkveehouderij waar je het met twee man ook wel redt. Hier lopen gewoon veertig tot vijftig mensen rond.''

Het bedrijf kan nu maximaal zestig miljoen (!) stuks tulpen produceren. ,,En dat in drie tot vier maanden tijd, van januari tot en met april'', legt Schouten uit. In de afgelopen jaren ging dat proces – toen nog op kleinere schaal – deels aan hem voorbij. Het was immers midden in het schaatsseizoen. ,,Maar als ik tijd overhad, was ik wel te vinden in de schuur. Op een gegeven moment is het bedrijf ook zó groot dat er meer aansturende poppetjes nodig zijn. Daarmee stond ik ook voor de keuze: ga ik verder met schaatsen of hebben ze me nodig op de zaak.''

Ambitie

Die groei van het bedrijf is het gevolg van de frisse wind die Simon Schouten en zijn jongere broer Klaas (25) door het complex in Andijk laten waaien. Er was geen andere reden voor dan jeugdige ambitie. ,,En efficiëntie'', stelt Schouten. ,,Met Klaas en misschien een neef zijn we alle drie nog jong en krachtig. Nu kunnen we de meeste meters maken. Mijn vader had het op de oude manier ook kunnen uitzingen hoor, maar er moeten inmiddels wel drie gezinnen van eten. Daarom hebben we ervoor gekozen er een stapje bij te doen en hopen we vooral efficiënter te kunnen werken.''

Vader Klaas is nog elke dag aanwezig, maar Simon en zijn broer bepalen inmiddels in grote lijnen wat er elke dag gebeurt. ,,Wij maken de planning. Nee, daar is geen opleiding voor. Puur praktijk. Als klein jochie ging ik altijd al mee naar het werk op het land. Als je dan iets ouder bent, voel je ook de verantwoordelijkheid om alles goed te regelen. Belde ik een transportbedrijf, vertelde ik hoeveel kisten er klaar stonden voor hoeveel vrachten en of die vervoerd konden worden. Zo had niemand die thuis werkte zorgen van wat er op het land gebeurde. Was ik dertien of veertien of zo.''

Praktijk

Met gepaste trots toont Schouten de nieuwe kas die in de afgelopen maanden is bijgebouwd, met een enorme capaciteit over zelfs twee verdiepingen. Alles geautomatiseerd en tot in de details ontworpen door hem en Klaas. ,,Wij komen uit de praktijk, werken zelf altijd mee tussen het personeel en dan zie je dingen die je beter wilt hebben in het productieproces. Dat ervaar je alleen als je zelf wekenlang aan die band staat, niets als je er even een uurtje bent. Dan kom je niet achter de dingen die storend zijn. Daardoor hebben we alles veel beter kunnen finetunen en kunnen we nu efficiënter werken. De ideeën hiervoor? Die bedenk ik tijdens trainingskampen, 's avonds in bed, of op de fiets.'' Lachend: ,,Dan komen er heel vaak goede dingen boven, heel raar. Ik ben er altijd wel mee bezig op de fiets.''

Aan het einde van vorig seizoen hakte Schouten voor zichzelf de knoop door. De schaatser Schouten werd definitief de bollenboer Schouten. Die keuze maakte hij niet alleen op bedrijfsmatige gronden. ,,Dat kwam door het concept binnen de marathon. Ik vind het echt een supermooi spel, maar er zijn te weinig wedstrijden. Vijftien tot zestien races op een heel jaar trainen is niet genoeg. Daarnaast vind ik de ploegen gewoon te groot. Ik zie liever het gevecht van man tegen man, heb weleens het idee dat je dan verder kan komen dat opboksen tegen ploegen van zes man die een hele wedstrijd kunnen controleren. Negen man? Ja, dat zeiden ze bij ons ook altijd, maar dat hangt er wel vanaf door welke bril je kijkt.''

Natuurijs

Een kleine lach. ,,Ik ken ook jongens uit de buurt, waren geen ploeggenoten, maar ik had wel iets van 'als er toch iemand moet winnen, dan hij maar'. Dat houd je toch een beetje. Maar die ploegen zijn echt te groot. Daarom vind ik natuurijs ook zo mooi. Da's veel meer mijn ding. Daar blijft echt de sterkste over.'' Maar dat natuurijs is er ook zo zelden. ,,Ach, ik klaag niet met de Weissensee en Zweden. Afgelopen jaar ook nog wat van die natuurijsbaantjes. Daar heb ik altijd wel gepresteerd, en dat speelde ook mee. Ik hoefde niet nog een jaar door te gaan om toch maar te laten zien dat ik er wel thuishoor. Die drijfveer had ik wel altijd: laten zien wat ik kan. Maar gelukkig heb ik af en toe wat prijzen gewonnen, kon ik met een gerust hart eerder zeggen dat het mooi is geweest.''

Blijft nog even in het midden wat uiteindelijk de doorslag gaf, het idee dat hij wel klaar was met de marathon op deze manier, of dat hij meer in het bedrijf wilde doen. Het is vooral die nieuwbouw geweest, legt Schouten uit. ,,Als je nieuw gaat bouwen, wil je dingen graag gelijk goed regelen. Ik in ieder geval wel. Natuurlijk had ik over drie jaar kunnen zeggen dat ik stopte met schaatsen. Maar dan kom ik weer in het bedrijf en moet ik tegen de mensen zeggen dat ik het toch liever zo en zo wil, dat ik de manier van werken weer wil veranderen. Heel veel mensen kunnen slecht tegen veranderen, dus heb ik het liever meteen in het begin goed. Dat geeft ook rust in de organisatie.''

,,Stoppen met schaatsen is daar een gevolg van geweest. Mijn broertje en vader hebben gezegd dat ze het wel redden, dat ik nog een paar jaar had kunnen sporten. Maar die kunnen met twee man ook niet op vijf plekken tegelijk zijn. Als mijn broertje ergens is, weet ik dat ik daar niet naar hoef te kijken. Dat geeft rust. Later maak ik me daar misschien niet meer druk om, maar nu nog wel.''

Geen excuses

,,Ben ik een perfectionist? Nee, dat niet. Ik wil het wel gewoon goed, en geen excuses. Ja, dat is misschien hetzelfde als op het ijs. Maar daar wilde ik vooral risico's uitsluiten, dat is het meer. Dat heb ik in het werk en het schaatsen. Een heel snijvast pak vond ik ook helemaal niks, en die helm ook niet. Dat vond ik zo jammer. En dat wordt al erger, zie je ook in de maatschappij. Ik vond die haarbanden juist zo mooi. De wind in je haar gaf ook een gevoel van vrijheid, terwijl die helmen alleen maar bloedheet en irritant zijn. En je kon tenminste nog mensen herkennen. Nu kwamen ze na de finish naar je toe om je te feliciteren terwijl een ploeggenoot had gewonnen.''

,,Misschien kan ik dan zelf ook wel slecht tegen veranderingen, doe ik het maar omdat het de regels zijn. Maar als ze dan toch iets nieuws opzetten, zeg ik: betrek de mensen er dan bij. Overleg met elkaar. Net als bij die vliegende start op de Weissensee, dat soort dingen. Er zijn naar mijn gevoel ook te weinig mensen die hun zegje doen, dat wel. Te veel meelopers. Daar heb ik niet zoveel mee.''

Afspraken

In zijn laatste jaar bij A-ware voelde Simon Schouten zich toch al niet prettig. Niet toevallig vertrok hij in de voorbereiding spoorslags uit het trainingskamp in Erfurt en reed hij regelmatig in de rondte met een gezicht dat op onweer stond. ,,Het ging niet lekker bij de ploeg. Dat heeft wel meegespeeld. Ik verloor een flink stuk plezier en dat is voor mij uiteindelijk het belangrijkste. Je wordt gewoon besodemieterd en dat moet je bij mij niet doen, da's duidelijk. Er waren afspraken gemaakt en die werden niet nagekomen omdat er te weinig budget was. Dan moesten de Schoutens maar inleveren omdat die toch neveninkomsten hadden. Maar daar werk ik dan ook kneiterhard voor. Ik was vaak nog uren aan het werk, terwijl anderen onder de middag op een bank lagen te slapen. Dat doe ik nooit. Dat heeft altijd geknaagd. Ik had het zeker niet op die manier gedaan zoals het nu gegaan is. Evert Hoolwerf hetzelfde verhaal. Die is ook niet voor niets vertrokken.''

Dan kan de conclusie zijn dat hij eerder was doorgegaan als de afspraken goed waren geweest. ,,Dan denk ik wel dat ik een stuk meer plezier had gehad, en dat weegt zwaar. Maar ik denk ook wel praktisch. Die zzp'ers in het marathonpeloton komen gemiddeld niet met twintig mille thuis. Lang niet. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering? Heeft niemand hoor. Ze kijken niet naar de risico's, daar wordt echt te weinig over nagedacht, of ze denken dat het wel goed zit. Maar als er wat gebeurt zijn ze de klos. Ik vind dat soms een beetje kortzichtig. Als ik ga rekenen, blijft er niks over als je ook nog een hypotheek hebt, of kinderen. Ik vraag me wel eens af waar ze het van doen. Mijn ouders geven niks hoor. Die steunen ons gerust, maar verder zeggen ze gewoon dat we maar moeten werken voor onze centen. Prima, want juist door te werken leer je heel veel.''

Mass-start

Er zijn meer dingen die hem dwars zitten, vervolgt Schouten. En die beperken zich niet tot de marathon. ,,Ik ben niet snel vol lof over mezelf, maar ik had mezelf een redelijke kans gegeven naar het WK te gaan voor de mass-start. Dat werd me gewoon door de neus geboord door de bondscoach Jan Coopmans. Ik heb uiteindelijk nog met Coopmans gesproken, maar Jillert Anema deed er ook niets mee. Die liet het gewoon liggen, vroeg alleen heel laconiek 'O, ben je niet gevraagd dan?' Hij was alleen maar bezig met Jorrit. Die was wel gevraagd, maar bedankte. Dat mocht niet in het nieuws komen. Hij had eigenlijk wel verwacht dat ik nog gevraagd zou worden, maar het werden Douwe de Vries en Chris Huizinga. Dat terwijl ik nog twee podiumplekken had gereden, waarbij eentje terwijl ik pas een dag van tevoren naar Japan ging. Ik zeg niet dat ik op het WK podium had gereden, maar ik had misschien wel beter gepresteerd.''

Te oud

Het is een gang van zaken die hem nog steeds steekt, daar maakt Schouten geen geheim van. ,,Het was heel confronterend. Ik kreeg alleen te horen dat ik het niet was. Waarom niet, wilde ik weten. Ik was te oud, ze gingen voor de jonge garde. En dan komen ze met Douwe de Vries. Is die niet te oud dan? De eerste twee dagen dacht ik nog 'dan niet'. Maar ik werd met de dag kwaaier en heb uiteindelijk gewoon gebeld. Ik heb Coopmans op de man af gevraagd de specialismes te noemen van Hekman, Stroetinga, Bob de Vries, Huizinga, Schouten en Kramer. Eigenschappen, bochten rijden, rechte eind, sterke en zwakke punten. Kon hij niet vertellen. Daarna heb ik gebeld met technisch directeur Remy de Wit en hem verteld dat als wij hier iemand op het bedrijf hebben lopen die net nieuw is, een beetje achtergrond heeft, maar alle beslissingen mag maken, ik toch niet verwacht dat hij zonder terugkoppeling met de directeur een machine van een half miljoen aanschaft. Dat ik de tent kan sluiten als ik op die manier werk. Je moet mensen vertrouwen geven en redelijk loslaten, maar als het om de belangrijke punten gaat zoals in dit geval een WK, dan moet je toch even samen gaan zitten. Want als technisch directeur is De Wit nog altijd hoofdverantwoordelijk. Nou ja, De Wit vond het goed dat ik belde, maar zei dat hij het niet kon terugdraaien. Ik heb gezegd dat hij dat wel kon, maar niet durfde.''

Teleurgesteld

Dan is de conclusie dat Simon Schouten uiteindelijk ook teleurgesteld uit de schaatssport is gestapt. ,,Absoluut'', geeft hij volmondig toe. ,,Als je wilt experimenteren doe je dat niet op een WK, maar in een Worldcup. Of je gaat met de Nederlanders een wedstrijdje rijden. Deze selectieprocedure sloeg nergens op. Gary Hekman en ik lijken misschien niet de beste maatjes, maar misschien was dat wel beter geweest.'' Voor de duidelijkheid: het optreden van De Vries en Huizinga in het WK liep op een teleurstelling uit. ,,Dan hoor je achteraf ook nog dat Joy Beune zo werd ingevlogen voor het WK om de teampursuit te rijden. Terwijl Lotte van Beek heel goed reed, maar die werd op een reserveplek gezet. Is nooit echt ruchtbaarheid aan gegeven, maar wel gebeurd. Vraag Lotte van Beek maar eens, die was ook niet blij. Maar Jumbo-Visma hè. Zo krijg je de praatjes dat wie betaalt bepaalt. Maar dat mag je weer niet te hard roepen. Het is gewoon politiek. Dat speelt echt mee.''

Heel even was er toch nog twijfel. Schouten zat om de tafel met Edward van Dijk, teammanager van Okay Fashion & Jeans. Met hem werkte Schouten al eerder samen, en Van Dijk bood hem de optie pas in juli een beslissing te nemen en een plek vrij te houden. ,,In die ploeg zie je de sfeer er vanaf spatten en ze presteren ook goed. Zelf was ik altijd goed met van Dijk. Correcte man, eerlijk, en gaf me ook de ruimte. Het was een grote luxe dat hij me vrij liet in mijn beslissing, waar ze je normaal altijd druk opleggen. Heel respectvol. Maar ik heb er uiteindelijk dus geen gebruik van gemaakt.''

Vierdaagse

Hij heeft nog niet het gevoel dat hij iets mist. Misschien met de Vierdaagse, als hij gaat kijken in Hoorn. ,,Dat vind ik wel heel mooi, is voor mij ook het echte marathonschaatsen. Liever nog zes dagen zelfs. Laat mij dat maar doen. Dan blijven echt de sterkste mannen over. En kleinere ploegen. Vier man is genoeg. Want als je naar de ijsbaan komt, hoef ik geen AB Vakwerk te zien dat alles dichtrijdt. Zo'n koers als in Deventer, dát is promotie. En dat krijg je eerder als je maar met vier man rijdt. Iedereen die logisch nadenkt, moet dat snappen. Maar dat gaat niet meer teruggedraaid worden.''

De kans dat hij permanent klaar is, is dan ook groot. Al houdt hij een kleine slag om de arm. ,,Eerst maar eens zien hoe het hier allemaal gaat. We krijgen de kinderziektes nog. Als alles vlekkeloos loopt, als alles op de rit staat... De Weissensee, natuurijs, dat blijven specialen momenten. Zeker in Nederland, als alles op z'n kop staat en je hierheen en daarheen vliegt. Dat heeft z'n charme. Maar binnen de KNSB moet er dan echt iets veranderen. Al ben ik misschien wel de enige die er zo over denkt.''