Creatieve diesel Chantal Hendriks moet leren te rijden voor eigen kansen

Ze is een stille kracht in het marathonpeloton. Je hoort haar nauwelijks en je ziet haar pas als de afstanden toenemen. Chantal Hendriks is een ouderwetse diesel, maar wel van het heel bescheiden soort. Rijden voor eigen kansen vindt ze nog altijd moeilijk, omdat ze zichzelf liever wegcijfert voor anderen. En precies dat, beseft ze, moet anders.

De manier waarop Chantal Hendriks eind vorig seizoen van ploeg wisselde, is eigenlijk illustratief voor de 25-jarige schaatsster uit Lemele. Ze voelde zich gevangen in de tactiek bij haar vorige ploeg ZiuZ, waar ze werd omgeven door goede sprinters en de strategie eigenlijk altijd op die troeven werd afgestemd. ,,Dat begreep ik, want de kans op winst voor de ploeg was zo het grootst. Maar ik ben geen sprinter'', legt ze uit. ,,En zal dus nooit op die manier winnen.''

De conclusie dat ze iets anders wilde, had ze een jaar eerder al getrokken. Maar de stap daadwerkelijk zetten vond Hendriks moeilijk. Ze houdt altijd rekening met anderen, duwt zichzelf eerder naar de achtergrond. ,,Dat heeft me ervan weerhouden toen al een stap te maken. Dat heeft me uiteindelijk misschien een jaar opgeleverd waarbij ik reed waar ik al niet meer had willen rijden, maar ik ben ook iemand van m'n woord. Ik had al toegezegd en dan kan ik niet meer terug. Gewoon rijden en mijn best doen, zo ben ik dat vorige seizoen nog ingegaan.''

Kiezen

Maar afgelopen zomer hakte ze de knoop door. Koos ze voor zichzelf. ,,Was moeilijk'', stelt Hendriks. ,,Knopen doorhakken, echt voor mezelf kiezen. Dat was wel een dingetje, maar nu heb ik het bewust gedaan. Mijn huidige ploeg Mastermind is een team dat aanvallend rijdt, precies zoals ik het graag zie. Hier kom ik ook meer aan bod, vergroot ik mijn kansen om ook zelf eens te winnen. Mastermind is altijd op zoek naar een ontsnapping. Dat vind ik leuk.''

Op het ijs kan ze een beul zijn, flink tekeergaan. Maar de persoon Chantal Hendriks steekt heel anders in elkaar. Zachtaardig, gevoelig en soms zelfs wat onzeker. Dat maakt echt presteren weleens lastig. ,,Ik ben wel gevoelig voor wat mensen vinden en zeggen. Op het ijs ben ik snel geneigd te veel te doen en daarmee anderen te helpen en niet mezelf. Ik cijfer mezelf dan weg, dat besef ik wel. Maar blijkbaar leer ik daar nog niet veel van. Niet voldoende in ieder geval. Omdat ik het oprecht lastig vind. De ploeg vraagt soms of ze voor mij zullen rijden, maar dan vind ik de druk te groot. Dat wil ik liever niet. Dan heb ik het gevoel dat het móet, dat ik óveral bij móet zitten. Dan is het niet ontspannen meer. Dan heb ik liever een vrije rol.''

In dat opzicht zit ze goed bij Yoeri Lissenberg. De ploegleider van Mastermind stond zelf ook altijd te boek als een avonturier op het ijs, als een man die altijd de aanval zocht. De aanwezigheid van Lissenberg was voor Hendriks ook een reden om voor die ploeg te kiezen. ,,Ik kende hem al van zijn tijd bij ZiuZ. We konden het goed vinden en dat heeft me wel gesterkt om deze keuze te maken.''

Zus

Ze weet wat het is topschaatsster in het peloton te zijn. Chantal Hendriks had het voorbeeld in huis, van haar oudere zus Sharon, met wie ze nu in Heerenveen woont. Sharon was een groot talent, won zes jaar geleden in Alkmaar haar eerste en achteraf enige marathon op kunstijs. Zij zette Chantal ook op het spoor van de marathon. ,,Ik was in die tijd nog van het feesten, zat zaterdagavond lekker met vriendinnen in de kroeg of de disco. Eigenlijk werd het pas serieus toen ik vijf jaar geleden een landelijk nummer kreeg. Vanaf dat moment ging er echt een knop om. We hadden een heel leuke trainingsgroep in Deventer met meer landelijke rijders, en dan komt van het een het ander. Ik werd fanatieker, wilde meer en kwam er zo achter dat ik niet op zondag alleen maar in m'n bed wilde liggen. Ik wilde ook weer fit de fiets op, kwam erachter dat dat gewoon beter bij me paste.''

Toen al had ze door dat er meer in zat, dat ze een grote motor had die er om schreeuwde benut te worden. ,,Sharon trainde meer, maar op de een of andere manier reed ik altijd wel snellere tijden. En Sharon was absoluut geen slechte schaatsster. Ik wist dat het ergens zat bij me en dan word je wel gedreven.''

Haar zus hielp haar in veel opzichten. ,,Wedstrijdinzicht, trainingen; ze hielp me in veel dingen. Als ik een keer geen zin had om te trainen, kreeg Sharon mij altijd op de rails. Ik kon ook altijd bij haar terecht.'' Ze heeft nóg een zusje, Daphne, met 23 jaar de jongste van het stel. ,,Zij schaatste niet echt, deed meer aan inlinen, maar stopt toen ze serieus ging werken.''

Knokken

De band met Sharon is bijzonder. Negentig procent goed, zegt ze met een lach. ,,Maar tien procent knokken. Zoals veel zussen hebben we af en toe ruzie, maar dat maken we snel weer goed. Dat smeedt een band. Het lucht op, en als het uitgesproken is, is het klaar. We weten precies wat we aan elkaar hebben.''

Regelmatig ziet ze haar zus langs het ijs staan, maar dat gebeurt ook lang niet altijd. ,,Ze is trots op me, kijkt graag. Soms komt ze inderdaad niet, maar dat is meer omdat ze de sport ook heel erg mist. Het koersen, fanatiek meerijden. Als ze rijdt, wil ze meerijden, het spel spelen. Maar dat kan niet als je meer dan veertig uur per week werkt.''

Misschien, vervolgt ze, heeft Sharon volgend jaar meer tijd en pakt ze het schaatsen weer op. ,,Want het vuurtje smeult. Ze heeft haar loopbaan ook nooit echt afgemaakt. Op haar top raakte ze overtraind en viel helemaal terug naar niets. Is niet leuk. Niemand wil zo eindigen. Als zus doet dat me ook pijn, maar het is ook weer iets waar ze bij mij heel erg voor waakt.''

De grote wens ligt voor de hand. De zussen hopen nog altijd een keer samen in een ploeg te kunnen rijden. ,,Dat was altijd één van mijn grootste wensen en ik hoop er nog steeds op. Voor mij was dat ook een motivatie toen ik landelijk ging rijden. Ik wilde het samen met mijn zus ver schoppen, maar soms lopen dingen anders. Zelf heb ik de mogelijkheid nog wel en ik ben ook absoluut van plan een mooie loopbaan op te bouwen.''

Element

Daarbij zal ze vooral moeten kijken naar natuurijs. Chantal Hendriks zou heel goed de vrouwelijke equivalent van Jouke Hoogeveen kunnen zijn. Pas als het echt lang en zwaar wordt, komt ze in haar element. ,,Ja, zo is het wel. Ik ben iemand voor de heel lange wedstrijden, kan vaak aanvallen, herstel snel. Maar ook dan moet ik weer opletten dat ik niet te vaak ga, niet te gretig wordt. Dat is wel mijn valkuil.''

Bij Mastermind maakt ze ondertussen wel de progressie die ze wilde maken, waarvoor ze ook naar die ploeg kwam. In de resultaten is dat nog niet helemaal af te lezen, beseft ze. ,,Ik ben dit jaar misschien nog een beetje zoekende. Iemand die mijn schema's schrijft had ik voorheen helemaal niet. Da's toch een andere manier van trainen. En een trainer moet ook weer weten in hoeverre je dingen aankunt. Dat heeft tijd nodig, is even wennen. Door deze manier van rijden leer ik ook mezelf anders kennen. Ik ondervind hoe vaak ik eigenlijk kan gaan, of ik dat niet minder moet doen om mezelf te sparen voor een finale.''

Chantal Hendriks houdt zichzelf vaak tegen het licht, is kritisch op zichzelf. ,,Wel héél kritisch eigenlijk. Misschien af en toe te veel. Zo verwijt ik mezelf best dat ik in de Alternatieve op de Weissensee niet goed om me heen heb gekeken, dat ik niet heb opgemerkt dat de rest van die groep ook stuk zat en ik best had kunnen springen naar de kopgroep. We hebben één 200 kilometer in het seizoen, daar train ik de hele zomer voor. Daar kan ik gewoon wakker van liggen.''

Bescheiden

Het zijn ervaringen die Hendriks nu opdoet, die haar straks zonder twijfel helpen haar kwaliteiten beter te benutten. Al is ze soms zelf ook niet overtuigd van wat ze kan. ,,Ik denk dat ik juist om die reden soms te bescheiden ben, dat ik mezelf daarom eerder wegcijfer voor een ander en eerder voor iemand anders zou rijden dan voor mezelf.'' Bescheidenheid of onzekerheid? ,,Misschien een beetje van beide. Maar ik vind mezelf dit jaar niet onzeker. Ik ga vaak genoeg. Misschien ben ik daar wel een beetje in gegroeid. Als ik kijk naar het verschil met andere seizoenen, dan heb ik echt op piekmomenten goed gereden. Ik ben ook een betere schaatsster geworden.''

Er is één plek waar ze alles goed kan overdenken, waar ze níet direct met schaatsen bezig is. Want Hendriks is ook een begenadigd schilderes. Dát, zegt ze, is haar uitlaatklep. ,,Ik vind het heerlijk om te schilderen, kan ik de hele dag doen. Dingen op een rijtje zetten en toch in alle rust met mezelf bezig zijn.''

Ze volgde een studie restauratie en decoratie in Zwolle en nu heeft ze een eigen bedrijfje in het maken van schilderingen op uiteenlopende plekken. Ze maakt prachtige wandschilderingen in kinderkamers, maar decoreerde ook al het volledige zwembad in Ommen. ,,Daar heb ik een hele onderwaterwereld gemaakt, met dolfijnen, zeewier, stenen. Ben ik echt wel trots op. Ik vind dat ik een heel mooi beroep heb.''

Bladgoud

Als je ziet wat ze maakt, zou Chantal Hendriks ook daadwerkelijk als kunstenares aan de slag kunnen. ,,Misschien wel, maar ik denk dat ik decoreren leuker vind, al houd ik ook wel van de combinatie daarvan. Voor later zou ik heel graag meer restauratie willen doen. Een eigen stijl ontwikkelen met schilderingen met bladgoud, glas in lood. Daar ben ik heel graag mee bezig.''

Maar schaatsen is geen vetpot en de uren die ze maakt als zzp'er maken dat niet goed. Dus werkt Chantal Hendriks er ook nog bij als… huisschilder. ,,Haha, klopt. Doe ik sinds de zomer. Voor die tijd werkte ik ook nog in de horeca, maar dat daarin was de ploegleiding vrij duidelijk: dat mocht ik niet meer doen. Dus nu heb ik een baantje bij een schildersbedrijf. Ik doe alles. Kozijn, deuren, schuren, steigers bouwen. Van houtrot tot renovatie. Maar ook daar leer ik weer van. Ik weet nu dat er tien soorten wit zijn, leer veel over kleurencombinaties. Dat is gewoon leuk. Of ik al een nieuw pak heb mogen ontwerpen voor Mastermind? Hahaha, nee, hebben we het nog niet over gehad. Maar lijkt me wel heel leuk, schaatsen in een pak dat ik zelf heb ontworpen. Misschien komt het er nog eens van.''