Voor Antoinette de Jong valt alles op z’n plek: volwassen, gelukkig, succesvol
door Eric Korver
Het is te simpel om het eenvoudige wisselen van schaatsschoen te duiden als de ommekeer voor Antoinette de Jong. Daarmee doe je de ontwikkeling van de Friezin te kort. Ze is sterker geworden. Beter. En vooral volwassener. Antoinette de Jong weet inmiddels wat ze kan, en wat ze moet doen óm dat te kunnen. Die schaatsschoen was slechts het laatste stukje van de puzzel.
Enigszins onwennig meldde Antoinette de Jong zich kort voor het Europees kampioenschap allroundschaatsen in de internationale ‘schaatsbubbel’. Vijf weken van huis. Weg van heit en mem, van de paarden, en vooral weg van vriend Coen. Een paar jaar geleden was ze er misschien wat van slag door geraakt, maar de Antoinette de Jong van nu haalt er slechts de schouders over op. De avond tevoren bracht ze al haar spullen naar het hotel. ,,Dan weet ik zeker dat ik niks vergeet.’’
De Jong zit vijf weken in de bubbel. ,,Van begin tot einde’’, zegt ze lachend. ,,Maar gelukkig best met een leuke groep. Na een week komen er nog een paar bij, zoals Carlijn Achtereekte. Joy Beune is er nu al, dus dan zijn we weer gewoon met drie vrouwen, fijn om mee te trainen. Je wilt toch niet vijf weken alles alleen doen.’’
Het begin was nog even vreemd, erkent ze. ,,Bij aankomst stonden overal camera’s. Zag er een beetje uit als een gevangenis. Vervolgens testen, en dan wachten op je kamer op de uitslag. Was gelukkig allemaal goed. Vooraf dacht ik nog wel eens ‘o jee’, maar het valt allemaal mee. Ik mis alleen een beetje vrijheid. Dat heb ik eigenlijk wel nodig, maar daar moet ik nu even mee dealen. Het is niet anders. Als je dat kunt accepteren is het prima. Al denk ik wel dat ik het fijn vind er na vijf weken weer uit te zijn.’’
Keerzijde
Een paar dagen later al stond Antoinette de Jong in het middelpunt van de belangstelling, nadat ze haar Europese allroundtitel prolongeerde. Dat was het moment waarop ze even de keerzijde van de bubbel voelde. ,,Normaal zou ik die titel zó graag vieren met een vol Thialf, met de fans. Dat vind ik echt jammer. Net als de afwezigheid van mijn ouders en mijn vriend. Ik moet straks maar even facetimen met ze, meer kan nu eenmaal niet.’’
Er staat in de catacomben van Thialf een heel andere Antoinette de Jong dan een jaar eerder, toen de winter haar vooral tegenslag en teleurstelling bracht. Nu is alles anders. Wat de 25-jarige schaatsster aanraakt verandert in goud. ,,Er is een knop om gegaan’’, verklaart ze. ,,Als ik iets wilde moest er iets veranderen, en dat moest nú. Afgelopen zomer ben ik echt bezig geweest met het verbeteren van mijn techniek en vooral mijn houding. Die was echt niet goed. Ik heb heel veel minuten gemaakt op de schaatsplank, met sprongen en skeeleren. Alleen maar om die houding te veranderen. Echt in de hoeken zitten en ook láng in die hoeken blijven. Tot die hoek eigenlijk normaal wordt.’’
Daarmee wilde ze een oude kwaal uitbannen. De laatste jaren merkte De Jong dat ze heel veel kracht verloor, dat de energie naar achteren ging en niet op het ijs belandde. ,,Ik voelde me sterk, maar het kwam er niet uit. Aanvankelijk zoek je de oorzaak bij jezelf, maar daar konden we het niet vinden. Het viel allemaal maar niet op z’n plek en dat was verschrikkelijk frustrerend.’’
Materiaal
Om niets uit te sluiten richtte De Jong uiteindelijk ook de blik op het materiaal, op haar schoenen. Ze begon het seizoen nog op haar oude schoenen, in afwachting van een nieuw paar. Maar de klik was weg. ,,Het was het niet meer.’’ Voor het Nederlands kampioenschap allround liet ze nieuwe schoenen maken bij Groothuis in Groningen. ,,Ik vond dat heel moeilijk’’, bekent De Jong. ,,Zolang als ik schaats reed ik al op schoenen van Viking, en daar was ik heel loyaal aan. Dat paste ook bij mij. Maar ik wilde ook álles proberen omdat ik ervan overtuigd was dat de schoenen die ik gebruikte niet meer voldeden voor mij.’’
Haar nieuwe schoenen voelden meteen goed. ,,Alles sloot goed aan en ik voelde meteen dat ik mijn kracht kwijt kon. Ik moest er alleen aan wennen. Dat had tijd nodig, en de drie weken tot het kwalificatietoernooi waren daarvoor eigenlijk te kort. Die eerste dag reed ik daar alsnog op mijn oude schoenen, maar dat ging echt niet meer. Ik wist dat het nieuwe paar nu echt uit de kast moest. Die dag viel op de 1500 meter alles op z’n plek. Ik wist meteen dat ik op deze nieuwe schoenen harder kon, dat ik het verschil kon maken. Ik ben zó blij dat ik mijn kracht nu terugzie op het ijs, dat ik eindelijk die frustratie kwijt ben. Weet je, ik kan wel zeggen dat ik het kan, maar als het er nooit uit komt geloven mensen je niet meer. Zelf heb ik nooit getwijfeld. Ik ben heel hard voor mezelf, weet wat ik kan, en ik wist dat het harder moest. Maar dat wilde gewoon écht niet. Nu laat ik het zien.’’
Baanrecord
Zodanig zelfs dat er in het kwalificatietoernooi een droom van een heel jonge Antoinette in vervulling ging. ,,Als klein meisje reed ik bij de pupillen, zag ik de toppers op televisie en wist ik dat ik dat ook wilde. Topschaatsster worden! Ik schreef dat zelfs in de vriendenboekjes. Als je dat kunt waarmaken, en dan inderdaad een baanrecord rijdt, dat vind ik heel bijzonder. Niemand is in Thialf ooit sneller geweest dan ik nu, ja, daar ben ik heel erg trots op.’’ Toch is er nog een kritische noot, want de topsporter in Antoinette de Jong is zelden tevreden. ,,Als ik die race terugkijk, zie ik dat ik in de laatste ronde iets meer omhoog kom, meer aan het vechten ben. Als ik rustiger blijf kan ik makkelijker die slagen afmaken, kost het minder energie. Betekent dat er nog speling in zit en dat is een prettige gedachte.’’
Die zelfreflectie past bij de huidige Antoinette de Jong. Zowel op als naast het ijs is ze sterk, zelfbewust. Heel anders dan het onzekere talent dat soms wanhopig naar houvast zocht. ,,Ik word ook een jaartje ouder’’, zegt ze met een stralende lach. ,,Ik denk dat ik me de afgelopen jaren echt ontwikkeld heb op een goede manier, ben steeds meer volwassen in wat ik doe, en trek me vooral ook veel minder aan van andere dingen om me heen. Als je jonger bent en onder een vergrootglas ligt, maak je je nog druk om wat de buitenwereld vindt. Inmiddels denk ik: iedereen heeft een mening en dat mag, maar ik ben zoals ik ben.’’
Onzeker
Ze neemt daarin de bagage uit haar verleden mee. ,,Vroeger werd ik gepest vanwege mijn rode haar, wat me heel erg onzeker maakte. Eigenlijk ben ik nooit een zeker meisje geweest. Maar het schaatsen, bezig zijn met dingen die je moet doen, dat heeft me vertrouwen gegeven. Maar ook de tijd bij JustLease, die niet makkelijk was. Daar ben ik sterker van geworden. Jezelf ontwikkelen is een proces van vele jaren. Ik denk dat ik nu op de goede lijn zit, en dat is fijn.’’
De invloed van haar vriend en bijna-echtgenoot Coen Rijpma, een inmiddels voormalig wielrenner, is daarbij goed geweest. ,,Coen heeft mij een stuk rustiger gemaakt, herinnert mij af en toe ook aan dingen, zoals dat ik minder vaak op social media moet zitten. Mensen om me heen zijn belangrijker geworden dan social media.’’ Dat ze in het voorjaar gaan trouwen speelt ook mee. ,,Trouwen, straks op de boerderij wonen met de paarden en onze hond. Je weet nooit wat er na het schaatsen komt, maar ik heb daar nu al wel een beetje beeld bij. Dat geeft een hoop rust.’’
Geluk
Persoonlijk geluk is ook een bouwsteen van haar huidige succes, daar is De Jong wel van overtuigd. ,,Schaatsen is een gevoelssport en ik ben best een gevoelig type. Emotioneel ook. Als ik boos ben op mezelf of gefrustreerd kan ik mezelf bij wijze van spreken wel vermoorden. Ik ben altijd zoekende geweest, maar nu heb ik het gevoel dat alles op z’n plek gekomen is. Ik kan me ook veel beter focussen op de juiste dingen en me ook echt bezighouden met details. Die samenhang met gelukkig zijn is er wel volgens mij.’’
Dat Coen een ex-topsporter is maakt het leven ook iets makkelijker. ,,Hij begrijpt wat ik meemaak en wat ik doe. Heeft zelf ook die drive om te willen winnen, het beste uit zichzelf te halen. Dat delen we. We doen ook veel samen, fietsen vaak. Dat hebben we in de eerste lockdown in maart ook veel gedaan. Zegt hij ‘we gaan hierheen, of daarheen, lekker fietsen’. Vind ik leuk. Hij geeft mij evenwicht.’’
En Coen vindt paarden leuk, wat hem een flink plusje geeft bij de familie De Jong, waar paarden een belangrijke rol spelen. ,,Opa en mijn moeder fokken nog steeds Friese paarden , da’s echt hun hobby. Zelf reed ik vroeger ook veel, had een springpony en een springpaard. Ik vond het zelfs moeilijk om te kiezen voor het schaatsen.’’ Ze heeft inmiddels een zelfgefokt veulen. ,,Heb ik samen met mijn opa gedaan met een merrie die al aan de oudere kant is, maar wel supergoed fokbloed heeft. Daar is een goede springhengst bij geweest zodat we een goed veulen moesten krijgen met springkwaliteiten. Dat is in april geboren. Ik vind dat echt superleuk, iets voor de toekomst.’’
Gevoel
De bruiloft is straks in mei. Voor haar een bijzondere maand, vertelt De Jong. ,,Mijn ouders zijn getrouwd op de twintigste, mijn opa en oma ook. Wij straks ook rond die tijd.’’ Dat ze trouwt met Coen is geen verrassing voor haar. ,,We wisten het al toen we een relatie kregen, meteen was er het gevoel dat ik met deze persoon voor altijd samen wilde blijven. Na drie maanden vroeg Coen me ook al ten huwelijk. Best snel, maar voor ons voelde dat niet zo. Maakt ook niet uit, er staat geen tijd op bepaalde dingen.’’
Ze is even stil. ,,Vroeger’’, zegt ze dan, ,,zei ik al dat ik heel graag in een prinsessenjurk wilde trouwen. Nu is het bijna zover. Die jurk heb ik al een tijdje, heb ik in de zomer uitgezocht. Je kunt hem maar hebben, zeker in deze tijd. We hebben ook een weddingplanner ingeschakeld, anders komen we er echt niet uit. Coen is straks voor zijn werk lang weg, ik zit in de bubbel.’’ Ze kijkt nu al uit naar wat haar mooiste dag moet worden. ,,Het wordt mooi. Met paarden, een koets, alles erop en eraan. Zo zijn mijn ouders ook getrouwd. Natuurlijk hoop ik dat de zon schijnt, maar ik ben al blij als het droog is. En dat we ondanks corona mensen kunnen uitnodigen. In dat opzicht zijn er nog veel vraagtekens, en dat vind ik wel moeilijk. Maar het schiet wel op nu. Soms schiet het nu weleens door mijn hoofd ‘o jee, straks ben ik Antoinette Rijpma’.’’
Antoinette de Jong: ,,Ik was nooit een zeker meisje, maar ik ben sterker van geworden. Jezelf ontwikkelen is een proces van vele jaren.’’
