Irene Schouten is waar ze wil zijn: de wereldtop

Ze was ooit ‘dat meisje van de marathon’, maar inmiddels is Irene Schouten op het wereldpodium een schaatsster om rekening mee te houden. Ze liet zich dit seizoen vrijwel alleen maar van haar beste kant zien, grossierde in prijzen en startbewijzen en verraste zelfs op een discipline waar ze zichzelf nauwelijks kansen toedichtte. Het EK allround, een soort onverwachte bonus, leverde haar zilver én respect op. Hoe het allemaal kan? Irene Schouten heeft zelf het antwoord eigenlijk ook niet.

De hectiek van het voor Irene Schouten zo succesvol verlopen Europees kampioenschap allround is nog niet eens weggeëbd of het vizier moet alweer worden gericht op de nakende Worldcups. Irene Schouten (28) moet er eigenlijk een beetje om lachen. ,,Als het goed gaat, heb je in één keer ook heel veel wedstrijden.’’ Maar ze kent ook de keerzijde. ,,Net even een slecht weekend en je bent zomaar klaar. Dat heb ik ook meegemaakt.’’ Maar nu niet. Nu zit de agenda van de Noord-Hollandse bomvol. ,,Eerst het EK, dan de Worldcups met de 1500 meter, de drie kilometer en de mass-start, en daarna nog het WK Afstanden met de drie en vijf kilometer plus de mass-start. Pittig, maar ik klaag echt niet hoor.’’

Het is luxe voor Schouten, die zó lang knokte om die doorbraak naar eerst de nationale top en vervolgens de mondiale top te realiseren, al gaan die stappen gezien de internationale verhoudingen doorgaans hand in hand. Op de mass-start is ze al jaren nauwelijks te verslaan, maar pas nu telt ze in de wereldtop ook echt mee op de 3000 en 5000 meter.

Het bewijs leverde ze eigenlijk al in de eerste de beste krachtmeting van dit schaatsjaar; het NK Afstanden. Haar zeges op de drie en vijf kilometer waren goed voor pas haar eerste nationale afstandstitels. Vervolgens excelleerde ze ook in het kwalificatietoernooi voor het WK en in het EK Allround. In. Het kwalificatietoernooi verraste ze ook al op de mijl. ,,Ik schaatste de hele week al goed’’, vertelt Schouten. ,,Wist ook dat een persoonlijk record er misschien wel in zat, ook omdat dat niet superscherp stond. Maar vervolgens verbaasde ik mezelf met een vierde plaats en een dik pr.’’ Vervolgens dook ze samen met de net iets snellere Antoinette de Jong onder het baanrecord van Ireen Wüst op de drie kilometer en won ze de vijf kilometer.

Puike vorm

Al met al is het niet opportuun te stellen dat we momenteel de beste Irene Schouten aan het werk zien. ,,Tot nu toe wel, ja. Ik hoop dat het volgend jaar nog iets beter gaat’’, zegt ze met een lach. Een echte verklaring voor haar puike vorm heeft de rijdster van Team Zaanlander niet. Misschien, filosofeert ze, heeft ze vorig seizoen al de aanzet gegeven. ,,In dat jaar heb ik al een stapje gemaakt. Dat geeft vertrouwen. Verder zit ik goed in mijn vel en werkt de samenwerking met Jillert Anema en Arjan Samplonius heel goed. Ik denk dat ik het moet zoeken in die combinatie van factoren, maar eigenlijk is het best moeilijk aan te geven waardoor ik het nu te pakken heb.’’

De metamorfose van Irene Schouten is niet alleen opvallend in haar prestaties, maar ook in haar doen en laten. Mooi voorbeeldje daarvan tijdens het EK op het moment dat ze de schrijvende pers te woord stond.

Vraag van verslaggever: ‘Heb je iets veranderd aan je voeding?’

Schouten, zoekend op haar jasje en wijzend op het logo van Zaanlander: ‘Ja, ik eet tegenwoordig heel veel kaas’.

Zo’n antwoord van Irene Schouten was een paar jaar terug ondenkbaar. De blondine was een diva op de marathon. Onverslaanbaar. Maar op de langebaan, juist daar waar nieuwe ambities lagen, kreeg ze het niet voor elkaar. Ze had vaak twijfels, moest haar weg zoeken en een plek veroveren. Het heeft even geduurd, maar nu is ze waar ze wil zijn. Afrekenen met die twijfels deed ze eigenlijk vorig seizoen. ,,Het viel me op een gegeven moment op dat al die sterke meiden op de drie kilometer weleens van elkaar hadden gewonnen. Dat sterkte mij. Blijkbaar waren ze dus geen Sven Kramer en Patrick Roest die álles winnen. Het was dus mogelijk, ook ik had best een kans om te winnen. En als je dat één keer hebt gedaan, weet je dat het kan. Die tweede plaats vorig jaar tijdens het NK Afstanden was weliswaar geen winst, maar gaf me echt vertrouwen.’’

Niet rimpelloos

Rode draad in haar loopbaan is natuurlijk Jillert Anema, de trainer die haar oppikte toen ze als tiener indruk maakte in de marathons. De relatie tussen de markante Fries en Schouten was lang niet altijd rimpelloos. ,,Dat weet je met Jillert’’, zegt ze. ,,Hij heeft zijn mening, ik heb mijn mening, en die spreken we ook naar elkaar uit. Voorheen vond ik weleens dat hij zó geen gelijk had, dat ik mezelf boos maakte. Maar nu laat ik het gaan. Daar ben ik wel volwassener in geworden, denk ik. Of de verstandigste, hahaha. Maar door de jaren heen hebben we geleerd hoe we elkaar kunnen en moeten benaderen.’’

Niettemin leek in het najaar van 2018 een breuk in de maak nadat Schouten in het gezelschap van broer en marathonschaatser Simon voortijdig het trainingskamp in Erfurt verliet. Simon Schouten stopte na dat seizoen, zijn zus ging dus door bij Anema. ,,We hebben daarna gesproken en gezegd dat we met elkaar doorgaan, maar dan moesten we dit wel vergeten. Dat mocht niet tussen ons blijven staan. Ik heb dat goed kunnen doen, en daar ben ik heel blij mee.’’ Dat haar broer wel zijn loopbaan afsloot, maakte die beslissing niet moeilijker. ,,Ik heb dat toch professioneel willen bekijken, zonder emoties. Simon en mijn vader begrijpen dat heel goed. Die vinden ook dat het mijn carrière is en dat ik moet doen waar ik me het beste bij voel. En sportief gezien was bij Jillert blijven absoluut het beste.’’

Tactisch

Want het respect voor de kwaliteiten van Anema zit diep bij Irene Schouten. ,,We werken al zó lang samen, en ik zie hoe hij dingen benadert. Voor mij is het duidelijk dat hij zowel op de marathon als in de mass-start tactisch heel sterk is. Wat mij betreft zelfs de beste van allemaal. Ik heb echt veel vertrouwen in hem, zou ook echt niet zomaar overstappen naar een andere marathonploeg. En hij maakt me niet alleen als schaatsster beter, maar ook als persoon.’’

Om haar een nog betere schaatsster te maken, is inmiddels ook de inbreng van Arjan Samplonius belangrijk. De rechterhand van Anema is technisch goed, stelt Schouten. Lachend: ,,En streng. Ik moet echt goed de bochten in van hem, en dat is inderdaad natuurlijk belangrijk op de 1500 of 3000 meter en zelfs in de mass-start. Ik prent dat ook steeds goed in mijn hoofd. Zo is Samplonius een goede aanvulling op Anema, en ik denk dat de samenwerking van de driehoek Schouten-Anema-Samplonius voor mij echt heel goed is. Misschien dat daarin wel de oorzaak van mijn prestaties ligt.’’