De olympische droom van shorttracker Selma Poutsma

Ze waren belangrijk, de World Cups die de shorttrackers de afgelopen maand afwerkten. Belangrijk als internationale krachtmetingen in een olympisch seizoen, maar natuurlijk vooral omdat daar de olympische startbewijzen moesten worden veiliggesteld. Maar daarnaast werd er uitgekeken naar de kennismaking met het olympische ijs in Peking, en alles wat daar in de Chinese metropool omheen hing. Selma Poutsma heeft eigenlijk niets dan lof. ,,De omstandigheden waren in alles perfect. De baan, de kleedkamers; prachtig. Maar het ijs is natuurlijk het belangrijkste, en dat was echt supergoed. Het was echt heel prettig daar een wedstrijd te rijden.’’

Het logistieke probleem lag op het bordje van bondscoach Jeroen Otter en disciplinemanager Wilf O’Reilly. Daarover hoefde Poutsma zich geen zorgen te maken. De enige zorg die nu vooral geldt, is gezond blijven. De perikelen van de Zomerspelen met positieve test en coronahotels willen de shorttrackers ver van zich houden. En dus schikt iedereen zich in de Chinese testcultuur. ,,Meteen uit het vliegtuig werden we al getest en werden de documenten gecheckt’’, vertelt Poutsma, die zelf ook nooit iets aan het toeval heeft willen overlaten. ,,Zodra het mogelijk was, heb ik een afspraak voor vaccinatie ingepland. Daar heb ik echt niet veel over getwijfeld. Inmiddels heb ik alle vaccinaties gehad.’’

Frankrijk
Dat Selma Poutsma (22) die route naar de Spelen nu al volgt, is best verrassend. Ruim zeven jaar geleden verhuisde ze naar Frankrijk, naar Font Romeu in de Pyreneeën. Tot die tijd was haar talent in Nederland al tot uiting gekomen. De jonge shorttrackster had al meerdere medailles behaald tijdens NK’s voor de jeugd, vaak in gezelschap van ene Suzanne Schulting.

Menig kind zou het moeilijk vinden om als 14-jarige in een ander land te wonen, maar daar had Poutsma geen last van. ,,Het was een mooie tijd’’, vertelt ze. ,,Ik had daar de luxe dat ik de middelbare school goed kon combineren met shorttrack. De Fransen werken met een programma waarin de trainingen om de schooluren zijn gebouwd, zodat ze niet ten koste gaan van je tijd in de klaslokalen met andere leerlingen. Op die manier heb ik heel lang een combinatie gedaan die voor mij heel belangrijk is geweest. Ik denk sowieso dat naar een ander land gaan best goed is geweest voor mijn ontwikkeling.’’

Uiteindelijk liet ze zich in het Franse pak voor het eerst ook internationaal zien. Poutsma pakte Franse titels, reed kampioenschappen en debuteerde uiteindelijk in de World Cup. ,,Het was leuk in Frankrijk meer te gaan trainen en voor het eerst de World Cups mee te maken. Maar de keerzijde is dat er een enorm verschil was in faciliteiten, in coaches en staf. Hier hebben we veel meer voorzieningen, is het niveau van de coaches hoog en is het team stukken beter met veel meer goede rijders. Frankrijk was in veel opzichten leuk, maar om als shorttracker echt goed te worden, is het in Nederland veel beter.’’

Aanpassing
Na vier jaar in Frankrijk maakte ze uiteindelijk ook weer de gang terug naar eigen land. Ook daarna, stelt Poutsma, moest ze hier weer even haar weg vinden. ,,Ik ben wel iemand die veel aanpassingstijd nodig heeft als ik in een nieuwe omgeving kom. Daar heb ik dus best tijd voor nodig gehad. Maar als dat eenmaal voorbij is, voel ik me prettig en word ik de echte ik, en gaan mensen me steeds meer echt kennen. Hoe die echte Selma dan is? Best wel vrolijk, niet luidruchtig, maar wel veel babbelen. De Selma in het begin van de periode bij de NTS was dat helemaal niet. Soms vind ik het zelf wel moeilijk dat ik daar wat langer voor nodig heb, maar ik weet dat van mezelf en ik weer ook dat het vanzelf wel goed komt.’’

Poutsma kwam naar Nederland om te studeren, pikte een studie Liberal Arts & Science op. ,,Een interdisciplinaire studie met veel mogelijkheden om te combineren binnen je eigen pad’’, legt ze uit. ,,Ik heb die nog niet afgerond, maar vind het niet erg er iets langer over te doen, want er staat iets moois tegenover.’’ Lachend: ,,Maar als we na dit seizoen een langere rustperiode hebben ga ik wel een inhaalslag maken. Ik wil ook niet eeuwig over mijn bachelor doen.’’ Ze vindt ’t leuk, studeren. ,,Ja, echt. De interactie vooral tussen studenten en docenten. Interessante discussies. Ik vind het denken leuk, maar heb ook baat bij studeren naast sport. Als ik alleen met sport bezig ben, is mijn balans niet goed.’’

Helder
Ze had na haar terugkeer ook niet meteen het plan weer op topniveau te gaan shorttracken. Poutsma sloot zich wel aan bij het team van Niels Kerstholt, het RTC Midden. ,,Ik was een jaar even met mijn kop ergens anders, wist ook niet of ik nog echt wel door wilde. Tot ik dat helder had wilde ik in ieder geval wel blijven schaatsen. Bij Niels kon ik ook nog doorgroeien omdat ik in Frankrijk nog nooit op mijn piek was gekomen. En ergens in m’n achterhoofd speelde nog wel dat ik zo misschien ook kon aansluiten bij de nationale selectie.’’

Vanaf het moment dat ze wél helder had wat ze wilde, ging het ook snel. Ze verhuisde naar Heerenveen, sloot aan bij de NTS van bondscoach Jeroen Otter. ,,Had ik meteen een jaar waarin het niet liep, waarin geen resultaten reed. Dat was een jaar waarin ik hoopte al verder te zijn. Uiteindelijk is dat een jaar later goed gekomen. Vorig seizoen, ja. Ik hoopte dat dat op tijd was om mee te gaan in de trein van de Spelen, en volgens mij zit ik daar nu best wel goed in.’’

Of ze dat afgelopen seizoen moet zien als het seizoen van haar doorbraak, dat weet Poutsma eigenlijk niet zo goed. ,,Het is wel de winter geweest waarin ik alle toernooien individueel heb mogen rijden en in alle relays ben gestart. Dus het voelde wel als een jaar waarin ik behoorde tot het team en heb laten zien dat ik goed ben.’’

Klik
Ze heeft een goede verstandhouding met de bondscoach. Ze kan, vindt ze, goed met Otter praten. ,,Ik heb het gevoel dat we wel een klik hebben, dat ik me bij hem kan uiten. Dat heeft soms wel wat tijd nodig. Ik ben een persoon, en dat heb ik bij iedereen, waar wel even aan getrokken moet worden om er bepaalde woorden uit te krijgen. Maar als dat hem eenmaal lukt, dan kunnen we best goed praten, ben ik heel open en heb ik ook het idee dat hij heel goed snapt wat ik zeg.’’

Otter ziet, vervolgt ze, ook de potentie in Selma Poutsma. ,,Dat denk ik wel, en dat zegt hij ook wel. Hij ziet het, maar hij ziet ook heel goed waarom die potentie er niet altijd goed uitkomt. Jeroen probeert me zo te sturen dat mijn potentie er uiteindelijk ook echt uitkomt. Dat is prettig.’’

Inmiddels voelt ze zich prima thuis in de selectie van Otter. ,,Ik heb het heel erg naar mijn zin, heb helemaal mijn draai gevonden. Het team is geweldig, de mensen er omheen zijn hartstikke leuk. Ik kan genieten van de relays, omdat ik die doe met mensen die ik heel erg prettig vind. Dat gevoel maakt voor mij een heel groot verschil.’’

Kwaliteiten
Die relay, dat is ook een kracht van Poutsma die wellicht al voldoende is om haar naar Peking te brengen. Dat besef heeft ze zelf ook. ,,Ik weet dat ik de kwaliteiten heb die superhandig en nodig zijn voor de relay. Ik schat daar mijn kansen best hoog in, ook omdat je volgens mij ook alleen kunt meegaan voor de relay. Individueel weet ik dat ik het in me heb om me ook te plaatsen, alleen is dat wat moeilijk om te zeggen omdat ik dat in de resultaten van de World Cups nog niet heb laten zien. Het is nog niet overtuigend allemaal. Maar als ik kijk naar vorig jaar, dan zie ik wel dat het erin zat en dat ik ook heb laten zien dat ik het waard ben individueel te starten. Het is nu van belang mijn hoofd koel te houden en te zorgen dat het er in de komende weken wél uitkomt. Graag willen, maar niet té graag. Dan gaat het hopelijk beter.’’

Een olympische uitzending zou het verhaal wel rond maken. Suzanne Schulting en Selma Poutsma die als jonge tienertjes de strijd met elkaar aanbinden, en vervolgens pakweg tien jaar later samen op de Spelen staan. Bijzonder, vindt Poutsma. ,,Veel meiden uit mijn jeugd zijn al gestopt. Dan is het best grappig dat we vroeger ook tegen elkaar reden en nu samen in het Nederlands team zitten. En dat Suzanne nu echt zó goed is maakt het helemaal bijzonder.’’

In haar olympische droom zou Schulting niet alleen een teamgenoot zijn, maar ook een tegenstander. ,,Want in die droom rijd ik individueel de 500 en de 1000 meter plus de relay. Dat is voor mij het perfecte plaatje. Maar sowieso is meedoen aan de Spelen, de hele weg er naartoe, voor mij al iets heel goeds. Ik heb een jaar minder getraind en als ik daar dan evengoed kan staan, is dat al heel mooi.’’