Afvalrace in helse sneeuwjacht
De Weissensee is zonder twijfel één van de fijnste plaatsen om te zijn, en zeker ook om te schaatsen. Als de winterzon het bergmeer beschijnt, is het heerlijk toeven. Maar soms laat de Weissensee ook z’n tanden zien. Zoals op die tweede februari in 2013. Een heuse sneeuwjacht veranderde de Alternatieve Elfstedentocht in een slagveld in een wedstrijd die bol stond van drama.
Ze hebben allebei aan een half woord genoeg, Simon Schouten en Erna Last-Kijk in de Vegte. Zodra het woord ’memorabel’ valt, gaat het al over die tocht in 2013. ,,Daar beginnen mensen nog best vaak over. Das toch een wedstrijd geweest die is blijven hangen’’, vertelt Erna Last-Kijk in de Vegte, inmiddels 35 jaar en moeder van vier kinderen. Bij Simon Schouten is dat niet anders. ,,Ik zie nog regelmatig foto’s voorbijkomen.’’
De twee waren de winnaars van misschien wel de heftigste Alternatieve in de historie. De dag begon nog lieflijk. Beetje zon, niet te koud. ,,Maar het was al voorspeld’’, weet Schouten nog. En dit keer was dat een voorspelling die uitkwam. Bij de eerste vlokjes sneeuw was het allemaal nog mooi en leuk, maar de bak sneeuw die daarna werd uitgestort over de Weissensee maakte het bergmeer tot een hel voor schaatsers.
,,De temperatuur viel op zich nog wel mee’’, herinnert Schouten zich. ,,Het waren vooral de scheuren die het zwaar maakten, die voor een slagveld zorgden. Je zag ze gewoon niet. De ene na de andere maakte een smakker en daardoor haalden ook veel mensen de finish niet.’’
Last-Kijk in de Vegte kan dat alleen maar onderschrijven. ,,Het was één grote afvalrace. Een gevecht meer nog tegen de elementen dan tegen elkaar. Door al die sneeuw zag je ook niks meer. Geen scheuren, elkaar, niks.’’
Onbegonnen werk
IJsmeester Norbert Jank gooide al zijn materieel er tegenaan om de sneeuw van het ijs te krijgen, maar dat was al snel onbegonnen werk. Ook voor Jank was dat een strijd die hij niet kon winnen. ,,Het ging zó hard met de sneeuw, onvoorstelbaar. Ik had dat niet eerder meegemaakt en heb het daarna ook nooit meer gezien’’, vertelt Last-Kijk in de Vegte. ,,Met een gewone sportbril op zag je al snel niets meer. Ik heb halverwege nog gewisseld, heb ik een skibril aangepakt. Was een goeie zet.’’
Simon Schouten zag hoe om hem heen de groep van 102 gestarte rijders snel uitdunde. ,,Uiteindelijk kwamen er maar 21 over de finish, dat zegt genoeg. Bij ons was Rob Hadders eigenlijk de kopman. Hij zat ook in de eerste groep, maar Frank Vreugdenhil zag hoe hard ik reed en vertelde dat ik er maar zelf heen moest rijden en ervoor moest gaan. Ik ben gesproken, en klapte er meteen overheen. Ik voelde dat als ik wat wilde, ik het nú moest doen.’’
Op dat moment waren de vrouwen al klaar. Hun wedstrijd werd ingekort tot 150 kilometer. Erna Last-Kijk in de Vegte was het daar niet helemaal mee eens. ,,Ik was echt een beetje boos, klopt’’, zegt ze met een lach. ,,Ik dacht echt van ‘ja, hallo, we doen hier wel een 200’. Maar achteraf was dat natuurlijk een heel goeie beslissing.’’
Folie
Dat zag ze wel nadat ze zelf over de streep was gekomen. Achter de finish hadden de beelden meer weg van een aflevering van Mash. Overal zaten en lagen rijdsters volledig kapot op het ijs of op bankjes, gewikkeld in doeken en folie. ,,Mensen werden trillend van het ijs gedragen, en ik zie ook Elma de Vries nog zitten, helemaal in doeken gewikkeld. Ik was wel een beetje verbaasd, want zelf was ik helemaal niet onderkoeld of zo. Het is echt wel wat ze zo vaak zeggen, de winnaar heeft nergens last van.’’
Simon Schouten snelde solo naar de winst. Twintig kilometer lang moest de toen pas 22-jarige Noord-Hollander het alleen doen in omstandigheden die volwassen kerels allang hadden gesloopt. ,,Het was goed te doen’’, zegt Schouten nu. ,,Ik houd er wel van als het zwaar is en moeilijk wordt. Aan de andere kant, als ik beelden terugkijk lijkt het wel of we geparkeerd stonden. Er zat geen snelheid in. Maar ik had een redelijk grote voorsprong en er stonden ondanks het slechte weer nog steeds mensen langs de kant. Dat hielp.’’
Bevrijding
Voor Erna Last Kijk in de Vegte was het ook meteen haar laatste Alternatieve. De rijdster van Palet Schilderwerken stopte na dat seizoen, maar ze nam wel afscheid op de mooist denkbare manier, namelijk met een reeks prachtige resultaten. ,,Ik was de week al begonnen met een overwinning in de Aart Koopmans Memorial. Dat voelde als een bevrijding. Ik kwam al vanaf mijn vijftiende op de Weissensee en wilde daar zó graag een keer winnen. Daarna stond ik op het podium in het NK en dan nog die zege in de Alternatieve. Dat was wel echt de meest helse tocht uit mijn loopbaan. Maar eke keer als er wordt gereden op de Weissensee denk ik ‘o, wat was dat toch geweldig’. Tien jaar na die overwinning wil ik er weer heen. Het kriebelt toch wel. Nee, niet meer om mee te doen, haha.’’
Simon Schouten reed nog wat jaartjes door, boekte nog prachtige overwinningen voor hij – te vroeg – stopte. Maar die race op de Weissensee blijft hem altijd bij. ,,Ik kijk daar zeker met trots op terug. Had de Alternatieve best vaker willen winnne, maar dat is moeilijk, zeker als er meer op je wordt gelet. Of het de mooiste was? Ja, ik denk het wel. Ik verdiende de winst, profiteerde niet van anderen maar heb op eigen kracht gewonnen. Dat vind ik mooi. Mannen tegen de elementen, dan blijft echt de sterkste over. Als ik dan nu die wedstrijden zie, zakt mijn broek weleens af. Er wordt toch niet meer écht gereden?’’
