Erin Jackson merkt hoe ver impact olympisch goud reikt

Er was een tijd dat de komst van Erin Jackson naar Heerenveen zich in alle anonimiteit voltrok. Die tijd is geweest. Haar gouden race in Beijing heeft voor de Amerikaanse alles veranderd. Op het ijs, maar zeker ook naast het ijs. Erin Jackson is ineens een rolmodel voor jonge zwarte vrouwen. Ze heeft immers laten zien dat je inderdaad alles kunt bereiken, ook als je uit een ogenschijnlijk kansloze situatie komt. Haar verhaal inspireert, motiveert en geeft hoop. En dat maakt Jackson misschien nog wel trotser dan de gouden plak die ze won.

In de jeugd van Erin Jackson was er immers weinig dat leek te leiden naar een gouden status als topsporter. Ze groeide op in Ocala, een stadje op iets meer dan een uur rijden ten noorden van Orlando in de staat Florida. Erin Jackson (30) is de enige dochter van vader Tracy en moeder Rita, en heeft in Corey Farmer een oudere broer. Het gezin Jackson had het niet breed. Haar vader had wel werk, maar Rita werd ziek en had de zorg van de jonge Erin nodig.

Geld voor een kostenpost als sport was er eigenlijk niet. Maar Erin Jackson raakte in de ban van het rolschaatsen, zoals ze dat in de Verenigde Staten nog altijd noemen. Ze was vaak te vinden bij Skate Mania, een rolschaatsbaantje in een hal, zoals er zoveel zijn in de Verenigde Staten. Een houten vloer, kleurige lampjes, en een harde boarding. Jackson vindt het er geweldig en leeft zich de eerste jaren uit in kunstrijden op rolschaatsen. Ze kan zichzelf financieel weinig veroorloven, maar krijgt hulp van mensen die haar van alles toestoppen.

,,Als ik die hulp niet had gehad in de jaren waarin ik begon met de sport, zou ik daar nooit een toekomst in hebben gehad’’, vertelt ze. ,,Het was duur. Maar ik had het geluk dat er bij dat baantje mensen waren die me rolschaatsen gaven, en materiaal en wielen.’’

Hildebrand

Ze komt er al vlug achter dat ze toch meer heeft met snelheid. Daarmee rijdt ze zich in de kijker bij Renee Hildebrand, zelf voormalig inlineskater en dan al dik twintig jaar trainer van talenten in Ocala. Die ontmoeting met Hildebrand blijkt bepalend voor de verdere loopbaan van Erin Jackson. Ze helpt met het bijbrengen van een veelzijdige technische achtergrond en sterke Jackson ook in mentaal opzicht. Van dat laatste heeft Jackson nog steeds profijt. Stelt ze. ,,Het mentale spel is een groot onderdeel van wat we doen, zeker in een sport die zo technisch en zo individueel is als schaatsen.’’

Onder de vleugels van Hildebrand ontluikt het talent van Jackson snel. Zeker wanneer ze als tienjarige mag meetrainen met twee andere talenten uit Ocala, die al langere tijd trainen bij Hildebrand en ondertussen wereldtitels binnenhalen in het inlineskaten: Brittany Bowe en Joey Mantia. Vijf jaar later haalde Jackson zelf haar eerste wereldtitel binnen. Ze houdt zich dan ook nog bezig met het ruigere en in de Verenigde Staten populaire roller derby bij de Jacksonville RollerGirls.

Studiebol

Ondertussen haalt Jackson als inlineskater de ene prijs na de andere binnen. Maar het is haar ook duidelijk geworden dat inlineskaten ook één groot nadeel heeft: er zijn geen olympische medailles mee te winnen. Ze wordt wel gescout voor het schaatsprogramma en uitgenodigd om de wieltjes te verruilen voor ijzers. Bowe en Mantia gingen haar langs die weg al voor, maar Jackson weigert. Ze gaat eerst naar school. Jackson noemde zichzelf al regelmatig een ’nerd’, een studiebol. Ook in de schoolbanken en later op de Universiteit van Florida doet ze van zich spreken. Ze slaagde cum laude in materiaalkunde en computerwetenschappen. Pas nadat ze Bowe en Mantia in actie ziet tijdens de Spelen van 2014 in Sochi, is ook Jackson om.

Een jaar eerder overleed haar moeder Rita, waardoor ze alleen kwam te staan met haar vader. Jackson hield zich in die moeilijke tijd aan de drie vaste waardes in haar leven: haar vader, haar studie en inlinen.

Uiteindelijk stapte ook Erin Jackson op schaatsen. Niet in de VS, maar in Nederland., Dronten om precies te zijn, aan de hand – letterlijk – van haar vriendin Bianca Roosenboom, met wie ze vanuit het inlineskaten een hechte band heeft. ,,Het was Bambi op ijs’’, zegt ze daarover. Maar Bambi leerde snel bij. Een jaar later besloot ze zich helemaal op schaatsen te richten, met de Spelen van 2022 als doel. Ze verhuisde er zelfs voor naar Salt Lake City, vader Tracy volgde pas vorig jaar vanuit Ocala.

Erin Jackson met vriendin Bianca Roosenboom, die haar voor de eerste keer op ijs kreeg. ,,Ik vond het maar niks dat ik er niet goed in was.’’- Timsimaging/ neeke smit

Slecht

,,Ik vond het maar niks dat ik er niet goed in was’’, vertelt Jackson. ,,De eerste keer op het ijs was ik gewoon slecht en dat zinde me niet. Ik was de langzaamste in het team, had niet het gevoel voor het ijs. Dat was eigenlijk het moeilijkste deel van de overgang, dat ijs en inlinen zó verschillend aanvoelen.’’

Ze was er vervolgens al bij in 2018, in Pyeongchang. Jackson hield daar op de 500 meter zeven schaatssters achter zich, maar dat was voldoende om haar ervan te overtuigen dat ze op de goede weg was. Dat bleek in de jaren daarna, waarin Jackson steeds sterker werd op de 500 meter. Ze werd de eerste zwarte Amerikaanse vrouw die op de schaats een wereldbekerwedstrijd won, en dat was nog maar het begin van haar successen. In de toch vooral blanke schaatssport baarde Jackson opzien.

,,Als je denkt aan een sport waarin minderheden vertegenwoordigd zijn, dan denk je aan de sporten waarin je gewoon een bal kunt pakken en schoenen aan kunt trekken. Dat is een stuk makkelijker om mee te beginnen’’, vertelt Jackson. ,,Maar als je mij ziet beginnen met een sport als schaatsen, dan is dat heel ongebruikelijk. Schaatsen is iets dat mijn vader nooit zou hebben kunnen doen. Waarschijnlijk wist hij niet eens dat het bestond.’’

Michelle Obama

Erin Jackson doorbrak al die patronen en zette in Beijing de kroon op het werk. Ze was niet alleen de eerste vrouw die Amerika schaatsgoud bezorgde sinds Bonnie Blair dat deed in 1994, ze was ook de eerste zwarte vrouw die als schaatsster goud veroverde. Haar olympisch goud werd meteen omarmd. Er kwamen steunbetuigingen van Oprah Winfrey en Michelle Obama, en van actrices Viola Davis en Gabrielle Union.

Mooi op dat moment, maar Jackson wist ook wel hoe het daarna zou gaan. ,,Het punt met Olympische Spelen is dat het mensen niet veel meer interesseert zodra de Spelen voorbij zijn’’, stelde ze. ,,Direct na de Spelen is het zwaar. Waar komt het geld vandaan? Hoe blijven we de huur betalen? Iedereen vergeet je.’’

Maar dat blijkt in de praktijk mee te vallen, bekent Erin Jackson. Eigenlijk is de impact van de Spelen op haar leven nog steeds groot. ,,Het afgelopen halfjaar was het heel druk. Veel reizen, veel spreken op evenementen, praten met de media, dat soort dingen. Mijn leven is echt wel veranderd, en dat zit niet alleen in een drukke zomer. Er gebeurt veel, en het is best opwindend allemaal. Persoonlijk kan ik nog steeds moeilijk het gevoel uitleggen, de emotie ervan. Sterker, ik kan nog steeds zelf maar moeilijk geloven dat het écht gebeurd is, want dit was echt een droom die uitkwam.’’

Blokhut

Als ze even afstand wilde nemen, viel Jackson terug op oude gewoontes. Dan zocht ze letterlijk de rust op, was ze voor niemand meer bereikbaar. ,,Ik heb een weekje vakantie genomen om even te relaxen. Dan ga ik naar de bossen en naar de bergen, een beetje hiken.’’ Lachend: ,,Maar vooral vind ik het dan heerlijk om gewoon in een blokhut te zitten en lekker lui te zijn. Lui zijn is één van mijn favoriete dingen.’’

En de ’nerd’ in haar kwam weer boven. Ze pakte weer een studie op, kinesiologie dit keer. ,,Die studie volg ik op het community college in Salt Lake City. Door een partnership kunnen we daarheen zonder te betalen.’’ Met een lach: ,,En als ik een opleiding gratis kan krijgen, zal ik daar zeker van profiteren.’’

Erin Jackson had het thuis nooit breed, maar toch lijkt aan de financiële zorgen door het sportieve succes ook een einde te zijn gekomen. Het leven is, vertelt ze, een stuk makkelijker geworden. ,,De olympische titel heeft absoluut een financiële boost gegeven. Het was fijn daardoor te kunnen zorgen voor mezelf en voor mijn vader.’’ Zo kon ze eindelijk één van haar jeugddromen in vervulling laten gaan. ,,Als kind droomde ik ervan een mooie truck te kopen voor mijn vader en een mooi huis voor mijn moeder. Helaas kan ik dat niet meer doen voor mijn moeder, maar ik heb wel een mooie truck kunnen kopen voor mijn vader.’’

Meer op bordje

Ook voor haarzelf als atleet is het leven iets eenvoudiger geworden. Voor een olympisch kampioen gaan nu eenmaal meer deuren open. ,,Mijn huidige sponsoren hebben allemaal bijgetekend, blijven me steunen. Daar ben ik blij mee. Hopelijk zijn er naar de volgende Spelen zelfs nog meer mogelijkheden als de focus weer op wintersport komt te liggen. Aan de andere kant maakt alles het sportleven soms ook moeilijker, omdat ik meer op mijn bordje heb liggen. De focus ligt niet alleen meer op schaatsen, maar ook op andere dingen.’’

Maar de gevolgen blijven niet alleen beperkt tot Jackson zelf. Zoals gezegd maakte haar prestatie veel los in de zwarte gemeenschap in de Verenigde Staten, die in de schaatsster het levende bewijs ziet dat er wel degelijk kansen zijn, óók voor de minderbedeelden. Jackson heeft de situatie aangegrepen om zich ook maatschappelijk in te zetten. ,,Eén van de mooiste dingen is dat ik berichten krijg, boodschapjes van mensen die zeggen dat mijn prestatie een verschil heeft gemaakt voor hen of voor hun kinderen. Dat vind ik echt geweldig. Hopelijk kan ik dat doortrekken met een organisatie die ik wil opzetten. Dat idee om een foundation op te zetten die helpt om minderbedeelde mensen actief te krijgen in sport zit al een paar jaar in mijn hoofd en ik had al wat contacten gelegd, maar deze zomer was het echt te druk om daarmee aan de slag te gaan. Hopelijk kan dat in de komende zomer wel.’’

Helpen

Het is niet moeilijk de vergelijking te trekken met haar eigen situatie in haar jeugd. Jackson doet dat zelf ook. ,,Het is een situatie die ik ken, die ik begrijp. Als je niet veel hebt, is het niet makkelijk om in sport actief te zijn. Zeker niet als die sport ook nog wat duurder is. Als het kan wil ik daarom mensen helpen ook hun dromen te realiseren.’’

Tussendoor zag ze nog kans te starten in het WK inlineskaten en daar opnieuw een wereldtitel te veroveren, op het sprintonderdeel One Lap. ,,Dat schakelen van ijs naar weg is niet te lastig, maar ook weer niet zo makkelijk als ik het graag zou willen. Ik had maar een paar dagen om de baan van het EWK te testen en de eerste dagen waren lastig. Pas tegen het einde voelde ik me echt comfortabel.’’ Daarna moest Jackson weer wisselen naar het ijs van Stavanger voor de eerste Worldcup. ,,Door vertragingen was ik daar helaas een volle dag te laat waardoor ik een dag voorbereiding op het ijs miste. Ik probeerde terug te keren naar mijn ijstechniek, maar zag later een video van Stavanger en kon alleen maar denken dat ik aan het inlinen was. Maar hier in Heerenveen ging het alweer een stuk beter.’’ Aan inlinen opgeven denkt ze niet. ,,Hahaha, nee, echt niet. Dat was mijn eerste liefde. Als mijn deelname die sport meer aandacht oplevert, is dat echt alleen maar goed.’’