Jonge Fries groeit uit tot blikvanger in marathonpeloton

Maar het was in zijn prille loopbaan niet altijd rozengeur en maneschijn, vertelt Harm Visser in het Zweedse Luleå. Hij beseft dat mensen misschien wel snel geneigd zijn dat te denken. ,,Maar die zien alleen de laatste twee jaar en denken dan dat ik altijd al goed ben geweest.’’ De man van Jumbo-Visma lacht. ,,Nou’’, zegt hij met een grijns, ,,ik kan je vertellen dat dat zeker niet zo is geweest. Ik heb echt wel moeilijke jaren gehad. Ik zat in het achterveld bij de pupillen, weet wat het is daar als twintigste over de streep te komen. En ook als junior was ik niet extreem goed. Dat begon pas in het laatste jaar een beetje te komen. Maar ik vind het wel mooi dat ik pakweg vanaf mijn tiende een constante opgaande lijn te pakken heb. En die trek ik nu nog steeds door. Elk jaar gaat het beter en beter.’’

Maar hij groeide ook niet op met de minste schaatsers. ,,Best een goeie lichting’’, zegt Visser. Maar dat is een understatement als hij moeiteloos de namen opdreunt. ,,Janno Botman, Merijn Scheperkamp, Jordy van Workum, Yves Vergeer, Daan Gelling, Remon Slotegraaf, en ik dan. Ja, allemaal jongens die nu gewoon heel goed zijn. Maar er waren er ook zat die vroeger heel goed waren en waar je nu niets meer van hoort.’’

Perspectief

Tot die categorie behoort hij zelf zeker niet. Sterker, Harm Visser maakt steeds meer naam. Zijn tweede seizoen als marathonschaatser op het hoogste niveau is nog niet eens voorbij en de teller staat al op vijf zeges. Voor een 22-jarige een prima oogst. Hij vindt het, vertelt Visser, soms weleens lastig dat individuele succes in het juiste perspectief te zien. ,,Want dat is iets anders dan succes voor het team. Als je op de Weissensee derde wordt in de Alternatieve en tweede in de Aart Koopmans Memorial, dan zal een neutrale rijder misschien zeggen dat je het goed hebt gedaan. Maar goed, ik rijd wel bij Jumbo-Visma en als je dan naar het teambelang kijkt, moet er wel gewonnen worden.’’

Die druk voelt hij ook. ,,Ja en nee’’, stelt hij. ,,Dit is gewoon een heel goed team met jongens die zelf ook kunnen winnen. Maar uiteindelijk komt er ook veel op mij aan, en dan voel je die druk wel. Wat dat betreft vind ik het jammer dat Bart Hoolwerf na vorig seizoen vertrokken is. Door hem zat ik nog een beetje in de luwte en dat vond ik best prettig. Nu komt het allemaal heel vroeg en heel snel.’’

Maar het succes bleef lang uit. Visser heeft weliswaar een indrukwekkend aantal podiumplaatsen achter zijn naam staan, maar dat waren niet de overwinningen waar het team zo naar snakte. ,,Op een gegeven moment kun je niet meer blij zijn met een tweede plaats, maar is die gewoon klote. Weer dichtbij, maar weer net niet. Dan wordt het met de week frustrerender.’’ Dat vrat aan hem, geeft hij toe. ,,Ja, ik ben wel iemand die het maximale eruit wil halen. Als ik merk dat ik kan winnen, en ik word tweede, dan is dat frustrerend.’’

Labeltje

Komt nog bij dat aan Visser sinds twee jaar wel het labeltje van Jumbo-Visma hangt. En dat is zeker ook van invloed. ,,Dat is inderdaad wel wat het soms moeilijk maakt’’, erkent hij. ,,Een grote ploeg, een goed budget, een heel grote achterban en mensen die iets van je verwachten. Dan wil je het gewoon heel goed doen, voor dat team, voor die achterban. En heel goed doen, is in dit geval winnen, ook al kun je, zoals ik eerder zei, soms zelf weleens vrede hebben met een tweede plek.’’

Hoe langer die eerste zege van dit seizoen uitbleef, hoe vaker hij op de streep weer eens centimeters tekortkwam, hoe moeilijker Harm Visser het vond geduldig te blijven. ,,Dat was echt heel lastig. En achteraf merkte ik wel dat ik het daar moeilijker mee had dan ik bewust doorhad. Weet je, ik ben naast het schaatsen nog bezig met mijn studie fysiotherapie. Ik zit nu in het vijfde jaar, ben in juni klaar. Voor mij is dat een goede afleiding van de sport, en dat zorgt er ook voor dat ik goed in mijn vel blijf zitten op het moment dat het met die sport ietsje minder gaat. Dat heeft mij daar wel doorheen geholpen. Maar na die eerste overwinning viel er toch heel wat van mij af. Dat verraste me zelf ook. Het zat echt dieper dan ik dacht.’’

Verhaal

Een knipoog, een lach voor hij verder gaat met zijn verhaal. ,,Wel mooi’’, vervolgt hij dan, ,,dat als het eenmaal samenvalt, ik er ook meteen drie op een rij pak. Dat is eigenlijk ook weer een beetje ongelooflijk. Ik bedoel, ik kan er ook gewoon eentje pakken, maar nee, meteen drie.’’ En nummer vier volgde dan in Luleå, zijn eerste zege op natuurijs. Wel eentje met een verhaal, want in eerste instantie leek Evert Hoolwerf hem daar op de streep te kloppen. Maar op het moment dat duidelijk is dat bij gebrek aan een finishfoto de transponders bepalend zijn en Visser als winnaar wordt uitgeroepen, vertelt de enorme ontlading ook weer een heel verhaal. ,,Je kan zeggen dat ik niets te verliezen heb, maar ik wil toch weer goed zijn, wil een overwinning pakken voor het team of iemand anders naar de overwinning loodsen. Dan is het zó fijn te winnen, helemaal als je al denkt dat je verloren hebt.’’

Dat maakt wel duidelijk hoe hij in elkaar zit. Hij is een winnaar, vindt Visser zelf. ,,Zeker. Winnen is in principe het enige dat telt. Dat was niet altijd zo, is wel gegroeid. Ook omdat ik nu in die positie wordt gedwongen. Als je er maar vaak genoeg tegenaan loopt dat het draait om winnen, dan vormt zich dat wel.’’ De voetballer die Harm Visser ooit was, het jochie dat zelfs nog het doel verdedigde tijdens het schoolvoetbaltoernooi, had dat niet, vertelt hij. ,,De voetballer kon wat beter tegen z’n verlies dan de schaatser. Maar dat is ook een proces. Als je merkt dat je beter wordt, als je merkt dat je kúnt winnen, maar niet wint, dan verandert dat wat. Het is ook heel anders dan te verliezen als je niet goed genoeg bent om te winnen.’’

Stoppen

In die laatste categorie ziet de schaatser uit De Westereen veel collega’s rondrijden in het peloton. Mannen die vol passie hun sport bedrijven, maar wel in de wetenschap dat een overwinning nooit voor hen zal zijn weggelegd. Ze zijn eigenlijk al voor de start gewoon kansloos. ,,Dat is wel de realiteit, ja, klopt. Ze zijn belangrijk, want zonder die jongens geen peloton. Maar ik zou dat echt niet kunnen. Dan zou ik meteen stoppen met de sport. Ze zeggen weleens ’plezier is winnen’, maar andersom is winnen ook plezier. Dat telt voor mij heel erg.’’

Visser heeft, vervolgt hij, altijd gezegd dat hij geen schaatser is geworden omdat hij de sport zo geweldig leuk vindt. ,,Ik vind het wel een heel mooie sport om te doen. Ik vind techniek geweldig, en met z’n allen succes hebben is het mooiste van marathonschaatsen. Maar op het moment dat ik erachter kom dat ik niet meer kan winnen, dat ik niet meer het plezier heb in de sport, dan kap ik er meteen mee. Is dat op 25, dan is het op 25.’’

Het is overigens best wel grappig hoe Harm Visser in die schaatssport belandde. Had niks met zijn achtergrond te maken. Zijn ouders waren geen schaatsers, die hun kinderen de sport met de paplepel ingoten. Integendeel. ,,Mijn ouders hebben he-le-maal níks met sport. Mijn vader is best wel fanatiek, maar ze hadden vroeger thuis gewoon het geld niet om te sporten. Da’s een heel ander verhaal dan dat van mij. Er was altijd de mogelijkheid en er waren altijd de middelen om een sport goed te beoefenen.’’ Visser volgde daarbij vooral zijn zus. ,,Die ging skeeleren, en daarna begon ik daar ook mee. Bleek dat ik het wel kon, dacht mijn zus ’ik ga schaatsen’. Ben ik ook gaan schaatsen. Zo is het echt gegaan.’’ Zijn ouders vinden het hartstikke mooi. ,,Ze zijn beretrots, komen heel vaak kijken. Maar het echte gevoel hoe het is in een team te rijden, dat kennen ze niet.’’

Combinatie

Hij ziet hoe veel collega’s uitstapjes maken naar de langebaan, iets wat voor hem binnen de constructie van Jumbo-Visma natuurlijk ook helemaal niet moeilijk is. Maar Visser is niet echt enthousiast. ,,Een combinatie met massastart en ploegachtervolging lijkt me nog wel mooi, maar op dit moment speelt dat niet echt. Volgend seizoen wil ik wel iets meer vijf kilometers rijden. Maar eens kijken hoe ver ik kom, al weet ik zeker dat ik nooit van m’n leven ga winnen. En sport is natuurlijk uiteindelijk wél winnen. Daarom moet je doen waar je goed in bent. En ik ben goed in marathon en massastart. Ja, ik ben een echte marathonschaatser geworden. En die massastart kan ik ook.’’ Lachend: ,,Je moet geen dingen doen die je niet kunt, zeg ik altijd.’’