Schaatstalent Marwin Talsma is gewoon ‘grutsk’

Marwin Talsma kocht ruim twee jaar geleden zijn eigen binnenvaartschip. Niet om zijn brood mee te verdienen, maar om in te wonen. Hij noemde het schip Grutsk, Fries voor groots of trots. Groots zijn ook zijn verrichtingen dit schaatsseizoen. Het talent van het bescheiden Team Frysk baarde opzien door binnen zijn eigen specialismen de groten der aarde te kloppen.

Het winterzonnetje weerkaatst op het kalme water van het Pomprak, dat dichterbij Grou overgaat in het Neare Galle om te eindigen in het Pikmar. Grou is zo ongeveer het epicentrum van de Friese watersport, en het is niet gek dat ook de familie Talsma daar de kost mee verdient. De jachthaven en werf Leechlân wordt bestierd door vader Talsma, maar het is al duidelijk dat de appel niet ver van de boom valt als het om zijn oudste zoon Marwin (22) gaat. ,,Uiteindelijk is het wel mijn ambitie de jachthaven over te nemen’’, stelt hij.

Maar eerst zijn er andere plannen. Natuurlijk is de haven belangrijk in het leven van de jonge Marwin, maar schaatsen staat vooralsnog op de eerste plaats. Begrijpelijk, want de diesel van Team Frysk is bezig aan een uitstekend seizoen, waarin hij al meerdere malen zijn neus tegen het venster drukte. Eerst ontfutselde hij Jorrit Bergsma de nationale titel op de tien kilometer, zei het na diskwalificatie van de man uit Aldeboarn. Maar vervolgens klopte hij in het NK Allround ook Patrick Roest op diezelfde afstand. Een heroïsch gevecht, dat zo ongeveer óp de streep pas werd beslist. Wel in het voordeel van Talsma, met welgeteld elfhonderdste van een seconde.

,,Het is geen beroerd seizoen’’, stelt Marwin Talsma lachend vast. ,,Op het moment dat je die wedstrijden rijdt, zit je er helemaal in, ben je alleen maar bezig om het beste uit jezelf te halen. Maar in de weken daarna heb ik toch iets meer tijd gehad om te genieten van mijn prestaties.’’

Verbazing

Dat genieten gaat eigenlijk hand in hand met verbazing, want Talsma presteerde al meer dan hij zelf voor mogelijk had gehouden. ,,Dat ik dit seizoen meteen al eens op het hoogste treetje van het podium zou staan, daar had ik zelf echt niet op ingezet. We hebben aan het begin van dit seizoen gewoon onze doelen gesteld, zoals iedereen dat doet.’’ Het doel van Talsma was op eigen kracht tickets binnen te halen voor de Worldcup. ,,Zonder afzeggingen.’’ Er werd in het eerste deel van het seizoen geen Worldcup gereden, maar Talsma zou zich zowel op de tien als de vijf kilometer hebben geplaatst. ,,Mijn andere doelen waren het hele jaar naar behoren presteren én kijken of ik de vijf kilometer onder de 6.20 kon krijgen.’’ Er verschijnt een grote grijns op zijn gelaat. ,,Nou, de eerste de beste vijf kilometer die ik reed, was meteen 6.16. Een flinke hap van mijn persoonlijk record. Dat was echt leuk.’’

Dat Talsma goed presteerde op de lange afstanden was op zich niet verrassend. Dat hij uiteindelijk ook in het NK Allround serieus meedeed en als derde eindigde, was wél nieuw. Talsma staat immers niet echt te boek als allrounder. ,,Hahaha, nee, voor mij is zo’n toernooi toch iets anders. Die 500 meter, da’s echt overleven. Pas daarna begint het toernooi voor mij eigenlijk, maar dat betekent wel dat het één grote inhaalrace wordt. Eerst al op de vijf kilometer, dan op de 1500 meter alles een beetje op peil houden en daarna op de tien kilometer weer een grote inhaalslag maken om een kans op het podium te hebben. Dat liep nu echt prima. Ik ben best trots op mijn prestaties, maar die derde plek in het klassement van het allroundtoernooi was voor mij ook super.’’

Samenwerking

Zijn verrichtingen zijn voor het grootste deel toe te schrijven aan de samenwerking met Siep Hoekstra, zijn trainer bij Team Frysk, al is de weg die Talsma aflegde al wat langer. Vanuit iSkate kon hij na zijn overstap van de junioren naar de neo’s terecht bij Clafis van Jillert Anema. ,,Maar die brak na dat seizoen met de sponsor, waarna ik bij TalentNED belandde. Ook dat duurde maar een jaar. Die ploeg wilde liever verder met Marcel Bosker voor de kortere afstanden. Siep Hoekstra ving me op bij Team Frysk. ‘Kom bij ons trainen, en als je ondertussen een andere ploeg vindt, prima;’, zei hij tegen me. Als dat niet lukte, kreeg ik een pak en zouden we samen de strijd aangaan.’’

Precies dat is wat er gebeurde. De combinatie met Hoekstra bleek een goede. De ervaren en gedreven coach werkte met Talsma aan zijn techniek, aan zijn fysiek en aan de mentale kracht. De gevolgen bleven niet uit. ,,Siep is iemand die alles heel nauwlettend in de gaten houdt en meteen aan de bel trekt zodra er iets niet goed gaat. Hij heeft echt een groot aandeel in mijn prestaties van nu.’’

Talsma laat zich het hoofd niet op hol brengen door succes. Hij is, zegt hij, gewoon een heel nuchtere Fries uit een gezin dat ook altijd van aanpakken heeft gehouden. De schaatskwaliteiten komen vooral van zijn moeders kant, bekent Talsma. ,,Mijn pake, da’s Fries voor opa, was een kortebaanschaatser en mijn moeder reed zelf ook. Zo zijn wij ook aan het schaatsen geraakt.’’ ‘Wij’ is in dit geval Marwin Talsma en ook zijn zusje Kim (19) en broertje Dyon (18), die allebei ook uitkomen voor Team Frysk. ,,Er komt echt nog wel meer aan’’, verzekert Talsma. ,,Kim is bij de junioren al Nederlands kampioene geworden op de vijf kilometer en Dyon moet nog wat groeien in zijn kwaliteiten.’’ En de kortebaangenen van pake? ,,Haha, die moeten ergens gebleven zijn, en dan waarschijnlijk bij Dyon. Zou best kunnen dat hij over een paar jaar wat snelle 500 meters rijdt.’’

Marktplaats

Marwin Talsma kijkt nog eens naar het gevaarte dat achter hem ligt. Dertig meter lang, vijf meter breed en meer dan honderd jaar oud. ,,Ik heb altijd geroepen dat ik ooit op een schip wilde wonen. Dit gaat ’m worden’’, vertelt hij. Talsma kocht het schip ruim twee jaar geleden. En je denkt dat het onmogelijk is, maar hij deed dat ’gewoon’ via Marktplaats. ,,Ik kwam ’m toevallig tegen. Hij lag in Brabant, in Woudrichem. We zijn eerst daar een paar weken bezig geweest om het schip vaarklaar te maken. Nadat dat geregeld was, zijn mijn vader, een vriend van hem en ik op pad gegaan. ’s Morgens om zeven uur de trossen losgegooid en aan de tocht begonnen. Zeventien uur als je alles achter elkaar doet, maar wij hebben de eerste dag kunnen doorvaren tot Lemmer. Daarna op de tweede dag alleen nog het stuk door Friesland.’’

Hij stond zelf aan het roer. ,,Tuurlijk’’, zegt hij met een lach. ,,Dat moet je zelf ervaren. Die sensatie, dat gevoel van vrijheid. We kwamen het IJsselmeer op met prachtig weer. Dan kijk je naar buiten, ziet een compleet windstil meer, waar je met je eigen schip overheen vaart. Dat is echt een topgevoel, misschien wel te vergelijken met het winnen van een afstand op het ijs.’’

Verrot

Maar nadat het schip eenmaal was aangemeerd in Grou was Talsma er nog lang niet. Toen hij de boot kocht was die nog helemaal origineel. ,,Maar wel in slechte staat. Verrot. Dat zagen we toen we het schip na de koop uit het water haalden en ook onder water een paar slechte plekken vonden waar wat aan moest worden gedaan. Maar hoe verder je gaat, hoe meer je tegenkomt. Dan komt van het een het ander en voor je het weet verbouw je ineens een compleet schip. Om het ruig te zeggen: we hebben alles eruit gesloopt, en van alles en nog wat veranderd. Met dat slopen zijn we twee jaar bezig geweest, en nu zijn we aan het opbouwen. Het moet een compleet en modern woonschip worden met veel ruimte binnenin.’’

Het beeld dat Marwin Talsma daarbij voor ogen heeft, is helder. ,,Ik ben iemand die een mooie plek wil om te wonen. Wat is er mooier dan een schip dat je kunt neerleggen op de plekken waar je het mooiste uitzicht ter wereld hebt? En je kunt elke keer weer een andere plek opzoeken waar het mooi is. Dat is wat mij trok. Komt ook door een schip wat eens bij ons in de haven lag. Die mensen deden precies hetzelfde. Ik heb meteen gezegd dat ik het ook zo wilde.’’

Uurtjes

Zo gaat al ruim twee jaar vrijwel elk vrij uurtje op aan werk in zijn schip. De ene week wat meer, de andere week wat minder. ,,Het meeste werk doe ik in de rustweken of tussen de seizoenen door. Ik ben niet iemand die dan op zijn kont gaat zitten niksen, wil altijd aan de slag. Nu dan met mijn schip, ja. In het seizoen zijn het de uurtjes naast een training, een uurtje, soms twee. Maar ik kan er niet het aantal uren insteken waarvoor een baas me zou aannemen, zeg maar.’’

Het werk is wel een mooie afleiding van de topsport, zoals zoveel van zijn collega’s het prettig vinden nog iets te doen naast de sport, al was het alleen maar even om ‘uit’ het wereldje te zijn. ,,Da’s bij mij ook wel’’, beaamt Talsma, die ook nog een zelfstudie doet voor het grootvaarbewijs. ,,Ik ben natuurlijk bezig in onze jachthaven Leechlân, zeker ook omdat ik de ambitie heb die uiteindelijk over te nemen. Dan is het handig daar ook wat uren aan te besteden. Daarnaast ben ik een bedrijfje aan het opzetten voor de verhuur van sloepen, waarvoor mensen in de zomer bij me terecht kunnen. Dat is ook weer nodig om het schaatsen een beetje te kunnen bekostigen. Want daar kan ik niet van leven. Sterker, we betalen gewoon onze eigen contributie.’’

Droomdoel

Dat zou in de toekomst best nog eens kunnen veranderen, wanneer Marwin Talsma zijn droomdoel zou realiseren. Wat hij wil, dat heeft hij nooit onder stoelen of banken gestoken. ,,Olympisch kampioen worden op de vijf of tien kilometer, en als het kan allebei. Liefst natuurlijk in de aankomende Spelen, maar anders de volgende. Of die daarna. Het heeft geen haast, maar ik wil daar wel volledig voor gaan. Het moet ook niet, het mág. Maar als het wel gebeurt, is dat echt geweldig.’’

Eerst maar eens het kwalificatietoernooi. Niet voor de Worldcup, maar voor het WK Afstanden, dat dus later dit seizoen ook al in Heerenveen wordt gehouden. ,,Ik ga daar in ieder geval met veel zelfvertrouwen naartoe, en het doel is natuurlijk me te plaatsen, maar in ieder geval om voor mezelf goede ritten te rijden. Als anderen daar dan nog overheen gaan, hebben zij ook een goede rit gereden. Dat zijn de harde wetten van de topsport.’’

Maar voorlopig doet hij met zijn verrichtingen dit seizoen de naam van zijn schip alle eer aan. Grutsk.