Itzhak de Laat heeft de juiste balans gevonden
door Eric Korver
Hij is de stille kracht in de Nederlandse selectie. Itzhak de Laat hoor je niet zo vaak, zie je niet zo vaak. Behalve op het ijs, want de Fries laat bij voorkeur zijn schaatsen voor hem spreken. ‘Confidence is silence’.
Hij is pas 26 jaar, Itzhak de Laat. Met de nadruk op pás. De man uit Leeuwarden draait al zó lang mee dat je geneigd bent te denken dat hij in dezelfde leeftijdscategorie zit als Daan Breeuwsma en Sjinkie Knegt. Dertigers die zich met hun leeftijd, ervaring en prestaties hebben opgeworpen als de frontmannen van de Nederlandse selectie. Maar Itzhak de Laat is juist de man die tussen twee generaties in zit. Enerzijds Breeuwsma en Knegt, anderzijds de jonge mannen die nu de top bestormen.
Klopt helemaal, erkent De Laat. ,,Ik ga al een tijdje mee, reed mijn eerste wereldbeker al op mijn zestiende. Dat is inmiddels alweer tien jaar geleden. In dat opzicht heb ik niet echt een leeftijdsbuddy. Daan en Sjinkie hebben elkaar, die jonge gasten zijn met elkaar, en ik ben daarin een beetje de einzelgänger. Vind ik niet erg, ik lijd er niet onder. Weet je, soms realiseer ik me niet hoe lang ik er al bij zit. Al;s Daan en Sjinkie straks weg zijn, ben ik opeens de oudste. Ik heb daar nooit zo over nagedacht, maar nu je het zegt… Alleen voelt het voor mij echt niet zo.’’
Dat heeft alles te maken met het feit dat De Laat voor zichzelf nog altijd veel mogelijkheden ziet, dat hij elk jaar nog progressie maakt. ,,Ik heb nog steeds groeipotentie. Daarom heb ik ook niet dat gevoel dat ik ouder wordt. Dat komt pas als je curve naar beneden gaat. En ik hoop juist deze lijn nog een aantal jaar te kunnen doortrekken.’’
Geleidelijk
Dat laatste baseert hij vooral op de kwaliteit en ontwikkeling van zijn loopbaan. ,,Mijn weg naar Rome is heel geleidelijk. Daardoor heb ik het gevoel dat ik een heel hoge kwalitatieve basis in mijn lichaam heb gebouwd, waardoor ik denk nog lang mee te kunnen, lang op dit hoge niveau te kunnen blijven, en niet op mijn dertigste al opgebrand ben. Ik hoop nog wel twee Spelen mee te maken. Dan ben ik, jezus, hoe oud ben ik dan? Pas 31 of 32. Ik neem aan dat ik dat wel ga redden. Is in ieder geval wel de bedoeling, want ik ben nog lang niet klaar met shorttrack. Eigenlijk begint het nu pas echt leuk te worden.’’
Het heeft ook even geduurd voor Itzhak de Laat echt de ideale manier heeft gevonden om zijn leven in te richten en zo de juiste omstandigheden te scheppen om optimaal te presteren. Daar past bijvoorbeeld een studie niet in. ,,Ik heb daar wel over nagedacht, maar studeren blijft lastig in combinatie met topsport. Ik zou het ook moeilijk vinden een richting te kiezen. En als ik diep van binnen eerlijk ben, zou het meer studeren worden omdat dat een soort van maatschappelijk gewenst is dan dat ik denk dat ik daar op dit moment het gelukkigst van word. En ik ga er zeker niet het meeste mee uit mijn sport halen.’’
Topsport, vervolgt hij, is ook een soort balans in het leven zoeken. ,,Die balans heb ik de afgelopen jaren wel echt gevonden, maar het is wel iets waar ik echt naar heb gezocht. Voor mij was dat misschien iets moeilijker dan voor andere mensen. Die hebben dat blijkbaar heel makkelijk, kunnen prima studeren en sport, en dit en dat. Ik heb daar meer moeite mee gehad, maar ben juist heel happy met hoe het nu gaat.’’
Creativiteit
De balans zit voor Itzhak de Laat vooral in het uiten van zijn creativiteit, in ontspanning. Hij is befaamd om zijn vaardigheid als airbrusher. De Laat toverde door de jaren heen al vele helmen om tot ware kunstwerken. ,,Da’s mijn creatieve kant die uiting krijgt, maar dat is ook echt een hobby. Schaatsen is hoofddoel, airbrush is leuk om te doen en als ik daarmee iets kan bijverdienen, prima. We hadden het net over studeren, waarvan veel mensen zeggen dat het een leuke afleiding is. Even met iets anders bezig. Maar dat zou mij echt te veel energie kosten. Dan ben ik aan het maken van die helmen veel minder energie kwijt, terwijl ik wél aan iets anders denk en daar heel veel voldoening en geluk voor terugkrijg. Maar ik wil alleen vette helmen maken als ik daar tijd voor heb. Voor de rest wil ik gewoon de beste sporter zijn die ik kan zijn. En dat is uiteindelijk mijn perfecte balans gebleken.’’
De Laat had uiteindelijk prima door dat hij die juiste balans in zijn leven had gevonden. ,,Je weet dat als je niet ongelukkig meer wordt van de sleur van een seizoen. Dat seizoen duurt best lang, van pakweg mei tot en met maart, en we hebben bijna nooit langer rust dan twee tot drie dagen. Het is niet dat je even vakantie kunt nemen of zo. Uiteindelijk is schaatsen superleuk, maar als je dat elke dag doet wordt het ook half je werk, zeg maar. En dan heb je daar ook niet altijd zin in. Als je daar dag in dag uit tegen moet vechten, als je de balans niet kunt vinden om je genoeg op te laden voor die trainingen, dan word in ieder geval ik daar na tijdje ongelukkig van. Dan wordt het een moetje, een soort sleur. Echt werk. En daar ga je niet beter van schaatsen. De ene vindt het makkelijker dat te combineren met iets anders, maar ik ben iemand die meer tijd voor zichzelf nodig heeft om dat recht te trekken.’’
,,Een paar jaar geleden had ik wel door dat die balans bij mij niet helemaal goed was. In die periode heb ik ook echt een aantal jaar wat minder progressie geboekt, waren de stappen die ik maakte minder groot. De laatste twee jaar gaat dat echt veel beter, en daaraan merk ik hoe belangrijk het voor mij is dat ik me daarin lekker voel.’’
Kracht en zwakte
Dat proces heeft hij vooral zelf doorgemaakt. Een luisterend oor van bondscoach Jeroen Otter is altijd beschikbaar, maar De Laat is niet het type dat daar gretig gebruik van maakt. ,,Misschien een beetje een kracht, maar ook een zwakte van me, maar ik ben altijd iets meer op mezelf geweest en wil dat dan graag zelf uitvogelen. Toen de balans voor mij niet goed zou ik eerder wat hulp nodig hebben gehad, maar dat vond ik zelf ook weer moeilijk om aan te geven. Misschien is het moeilijker om mij, zeg maar, te lezen, omdat ik iets minder uitbundig ben, dingen wat meer bij mezelf houdt en zelf die strijd voer.’’
Otter is wel de bondscoach waar De Laat al zijn hele ‘leven’ in de nationale selectie mee werkt. ,,Bij mijn eerste wereldbeker zat ik niet meteen in de selectie, dat duurde nog een jaar of twee, maar we gaan inderdaad al heel lang terug samen.’’ De waardering over dat traject is duidelijk in de lovende woorden van De Laat. Ook na jarenlange samenwerking is voor hem de bondscoach nog de juiste man op de juiste plek. ,,Hij is een coach die altijd nieuwe prikkels uitzoekt voor zijn rijders, verzint elke keer iets nieuws om ons uit te dagen. Een raar survivalkamp, de Marmotte fietsen afgelopen zomer., en meer van dat soort dingen. Ik ben ervan overtuigd dat Jeroen Otter één van de beste shorttrackcoaches is in de wereld. Sinds hij er is, zit shorttrack in Nederland in de lift en dat is geen toeval. Zonder hem zou ik niet op het niveau zijn waar ik nu ben, en shorttrack in Nederland ook niet.’’
Aftellen
Itzhak de Laat praat op het moment dat het aftellen is naar het WK in Dordrecht, het sluitstuk van een opmerkelijk seizoen. De Fries haalt de schouders op, is nuchter en ogenschijnlijk onbewogen als altijd. Het is een uitgekleed seizoen geweest, stelt hij vast. ,,Zeker de eerste helft was niet veel aan, om het zo te zeggen. De Invitation Cup en daarna de NK’s in Thialf. Natuurlijk ben ik blij dat we die hebben kunnen rijden, zo hadden we toch wedstrijden. Maar voor mijn gevoel is het seizoen pas echt begonnen met het EK, en eindigt het alweer met het volgende toernooi: het WK. Dat voelt echt als een superkort seizoen.’’
Toch klaagt hij niet. ,,Naar omstandigheden hebben we een goed seizoen kunnen draaien. We hebben geen trainingsachterstand opgelopen, hebben bijna alles kunnen doen met zomertrainingen en vrijwel elke dag schaatsen in Thialf. Dat we zes wereldbekers niet hebben kunnen rijden is klote, maar voor de rest is de schade beperkt gebleven.’’
Maar het gevoel dat De Laat aan die verkorte reeks wedstrijden heeft overgehouden is wél heel goed. Hij is, stelt hij, heel tevreden. ,,Meestal heb ik grote internationale wedstrijden nodig om in vorm te komen, moet ik de wereldbekers echt rijden om het racegevoel te krijgen. Maar dat moest ik nu meteen hebben tijdens het Europees kampioenschap in Gdansk, en dat ging meteen heel goed. Ik stond er meteen op het moment dat het moest.
Daar was ik echt blij mee.’’
Vertrouwen
De Laat hield aan de wedstrijd in Polen brons over op de 500 meter, en daarnaast was er goud in de relay met De Laat als slotrijder. Maar de impuls voor zijn loopbaan was er al eerder, verklaart hij. Zo beschouwt hij het zilver dat hij een jaar geleden haalde tijdens het EK op de 1500 meter. ,,Daar is het een beetje mee begonnen. Dit seizoen is er dan alleen het EK geweest, wat voor mij supergoed ging en waar ik heel veel vertrouwen uit haal. Ik ben trots op de prestaties die ik daar heb neergezet, zeker ook op het goud dat we met de relay wonnen. Wat dat betreft neem ik alleen maar positieve dingen mee uit Gdansk en ga ik met het grootste vertrouwen naar het WK.’’
In dat toernooi is de relay opnieuw een speerpunt van Oranje. Waar voorheen Sjinkie Knegt de gedoodverfde afmaker was voor Nederland, is daar meer ruimte gekomen voor De Laat, die zijn rol in Gdansk met verve invulde. ,,Over die kopman gaat het vaak, maar zelf ben ik daar niet zo mee bezig. Ik wil vooral lekker rijden en mijn prestaties voor zich laten spreken. Ik denk wél dat het juist goed is voor het team dat er de keuze is tussen uitrijden met Sjinkie of met mij. Twee rijders die in de relay het verschil kunnen maken, dat is een luxe.’’
Waar Sjinkie Knegt altijd een blikvanger is, met zijn uitgesproken teksten en opvallende verschijning, is Itzhak de Laat misschien wel zijn tegenpool: rustig en bescheiden. De Laat grinnikt. ,,Klopt wel, denk ik. Maar dat betekent niet dat ik geen hoge ambities heb. Confidence is silence. Ik heb dat minder nodig voor mezelf. Ik weet dat ik goed ben, laat dat gewoon op het ijs zien. Dat is ook mijn persoonlijkheid. Sjinkie en ik zijn twee totaal verschillende mensen, maar supergoed in dit team.’’
Dat wil hij in Dordrecht graag weer laten zien. Zonder de Zuid-Koreanen, de Chinezen en de Japanners, dat wel. Maakt niet uit, zegt De Laat. ,,Het wordt gewoon weer spannend, want het is nog steeds een WK, met een hoog niveau. Op die paar landen na staat de hele wereldtop er. Dat betekent bikkelharde strijd. Ik hoop dat ik medailles kan halen, dat zou heel wreed zijn.’’
Itzhak de laat: ,,Dat ik rustiger en bescheiden ben, betekent niet dat ik geen hoge ambities heb.’’ (Foto’s Timsimaging)
