Xandra Velzeboer neemt steeds weer nieuwe barrières

Ze hadden het toch wel goed gezien, de kenners die Xandra Velzeboer vroeg in 2018 bij de KNSB uitriepen tot talent van het jaar. Dat is een titel die lang niet altijd de deuren naar de absolute top opent, maar in het geval van de Culemborgse is dat absoluut wel het geval geweest.

Velzeboer was destijds pas 16 jaar. Inmiddels is ze nog maar pas 21, maar ziet haar leven er wel totaal anders uit. In de tussenliggende jaren verlegde ze grenzen en veroverde ze prijzen. Met de Nederlandse ploeg kroonde ze zichzelf tot olympisch kampioen en wereldkampioen, en pakte ze twee Europese titels. Allemaal mooi, maar de individuele wereldtitel op de 500 meter tijdens het WK in Canada was voor Velzeboer de kers op de taart. Daarmee bezorgde ze Nederland drie jaar na de helaas veel te vroeg overleden Lara van Ruijven weer een wereldkampioene op die afstand.

Ook dit seizoen werkte Xandra Velzeboer nog even flink aan haar reputatie. Al begin november nam ze het wereldrecord op de 500 meter over dat al drie jaar op naam stond van de Canadese Kim Boutin. In de series van de wereldbeker in Salt Lake City was Velzeboer met 41,416 ruim een halve seconde sneller dan Boutin destijds.

En dan was er natuurlijk die wereldbekerfinale in het eigen Dordrecht. Velzeboer kwam, zag en overwon. Voor een uitzinnig publiek klopte ze iedereen op ’haar’ 500 meter, waarna ze zelf ook maar even losging. ,,Ik was gewoon enorm blij’’, vertelde Velzeboer naderhand. ,,Ik wilde gewoon echt dat het hier ging lukken, en dat kwam er na de finish even uit. Ik moet wel zeggen dat de energie die ik krijg van al die mensen op de tribunes misschien ook wel voor een extra ontlading zorgden. Als iedereen met je meejuicht, juich je zelf ook nog wat harder.’’

Vet

Dat ze de eerste Nederlander was – vrouwen én mannen – die de eindzege in de wereldbeker op de 500 meter binnenhaalde, was haar op dat moment zelfs nog ontgaan. ,,Ik wist dat eigenlijk niet eens, maar dat is wel vet natuurlijk. Voorheen was dit dan misschien niet echt een Nederlandse afstand, maar inmiddels is bij ons het niveau ook voor de 500 meter ontzettend hoog. Dan is het inderdaad gaaf als je als eerste die prijs kunt binnenhalen.’’

Zo blijft Velzeboer voor zichzelf steeds nieuwe barrières overwinnen. ,,Ik weet het niet, misschien’’, zegt ze met een bescheiden lach. ,,Ik denk gewoon dat we in Nederland al een paar jaar op een superhoog niveau bezig zijn. Dat begon natuurlijk al met Lara van Ruijven, maar Suzanne Schulting hoort daar natuurlijk ook bij. Het voelt daarom misschien niet alsof ik een barrière heb doorbroken, juist omdát we met z’n allen al jaren zo’n heel hoog niveau halen. Ik denk dat ik daardoor uiteindelijk zelf ook op dit hoge niveau ben gekomen. Dus misschien was het inderdaad wel een kwestie van tijd voor dit ging gebeuren, ja.’’

Duidelijk is dat het superhard gaat met Velzeboer. Zo snel, dat ze zichzelf eigenlijk niet eens kan verbazen over het tempo waarmee ze de wereldtop heeft bestormd. ,,Niet echt nee, omdat ik elke keer weer doorga. En wanneer je iets kunt, verras je jezelf voor mijn gevoel ook niet meer. Dan wil je het alleen maar nóg een keer doen. Maar misschien zou ik er inderdaad weleens bij moeten stilstaan.’’

Verbeteren

Bijna overbodig te zeggen dat er nog altijd rek zit in de ontwikkeling van de 21-jarige wereldster. Velzeboer – die ook nog een studie Lifescience & Technology volgt aan de Universiteit Groningen – beschouwt dat zelf ook als bijna vanzelfsprekend. ,,Iedere schaatser of atleet heeft punten waarop die zichzelf kan verbeteren. Dat is ook de manier om te blijven waar je bent en de concurrentie elke keer proberen te slim af te zijn. Dat is bij mij niet anders dan bij iedere andere atleet.’’ Ze kijkt daarom altijd kritisch naar zichzelf. ,,Je wilt dingen vinden waarop je beter kunt worden. Ook in races gebeurt dat. Als iemand je inhaalt, denk je ‘hoe kan ik dat de volgende keer voorkomen’. En daar kijk ik natuurlijk niet alleen naar, dat doen we met Niels Kerstholt, Kip Carpenter, Annie Sarrat; de hele coaching staf.’’

Het trainen op versnellingen maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. ,,Elke keer probeer je daar dingen uit te pikken waarvan je er achter komt dat die werken waardoor je misschien net weer even wat harder kunt versnellen dan eerst. Zou bouw je steeds verder en zo ben ik ook gekomen op het punt waar ik nu ben. Focus op dingen waarvan je weet dat die goed werken en waar je heel efficiënt in bent en misschien zelfs nog wat efficiënter kan worden.’’

Belangrijk daarbij is ook de omgeving van de nationale shorttrackselectie, die al zóveel toppers kent. Die omgeving stimuleert, stelt Velzeboer. ,,Bij de dames halen we een enorm hoog niveau en daarin maken we elkaar gewoon elke dag beter.’’